در میزگرد ماهنامه «نمایشگاه» با انجمن برگزارکنندگان نمایشگاه‌های ایران بررسی شد؛

ورود مجریان خارجی نهان و آشکار یک تصمیم

عصر نمایشگاه- برگزاری رویدادهای بین المللی در ایران توسط مجریان و مراکز نمایشگاه های جهان امروز در حال تبدیل شدن به موضوعی است که مدیریت رویدادهای داخلی را توسط برگزار کنندگان نمایشگاه های بین المللی ایران، به چالش کشیده و از طرفی راه حلی را برای حمایت از شرکت های ایرانی و داخلی ارایه نکرده است.

جمعه ۰۴ خرداد ۱۳۹۷ - ۱۴:۱۳:۰۰

ورود مجریان خارجی نهان و آشکار یک تصمیم

به گزارش پایگاه خبری «عصر نمایشگاه»، در میزگرد ماهنامه نمایشگاه با حضور هیات مدیره انجمن صنفی برگزارکنندگان نمایشگاه های بین المللی ایران به جزئیات بیشتری از اثرات و چالش های پیش روی واگذاری رویدادهای بین المللی ایران به برگزارکنندگان خارجی پرداختیم. آقایان علی ابراهیم زاده (رئیس هیات مدیره انجمن صنفی برگزارکنندگان نمایشگاه های بین المللی ایران و مدیرعامل شرکت بین المللی راهکار تجارت و مدیریت کوشا)، شهنام سپاسدار (دبیر هیات مدیره انجمن و  رئیس هیات مدیره شرکت بین المللی بانیان امید)، عبدالکریم جلالی (نایب رئیس هیات مدیره انجمن و مدیرعامل شرکت بین المللی نمانگر)، علی مرادی (عضو هیات مدیره انجمن و مدیرعامل شرکت بین المللی سامع پاد نوین) و علی معین (عضو انجمن و مدیرعامل شرکت اطلاعات تجارت ITG) حاضران در میزگرد بودند.

علی ابراهیم‌زاده
اکنون فضایی به وجود آمده است که بعضی از برگزارکنندگان خارجی می‌توانند در‌خواست مجوز نمایشگاهی کرده و آن نمایشگاه را برگزار کنند. واقعیت این است که حضور شرکت‌های خارجی در ایران می‌تواند برای ما فرصت باشد اما اینکه در ایران مدل واحدی برای آن وجود ندارد، کار  را مشکل کرده ‌و چالش اصلی روی نبود این مدل کار است. شرکت‌های خارجی در تمام دنیا دارای دفتر و تشکیلات و کارمند هستند، دارای مدل برای برگزاری نمایشگاه هستند و با تعرفه‌های واقعی این کار را انجام می‌دهند برعکس ما که با تعرفه‌های واقعی نمایشگاه‌ها را نمی‌فروشیم. ما می‌توانیم در کنار اینها و مشارکت با اینها به صورت پارتنر خود را تقویت کنیم اما الان موضوعی که خیلی اهمیت دارد، این است که تعرفه‌های مجریان خارجی با برگزارکنندگان داخلی بسیار متفاوت است؛ یعنی نمایشگاه‌ها را با همان قیمتی که به شرکت‌های خارجی می‌دهند، به داخلی‌ها نمی‌دهند.
خارجی‌ها می‌توانند با تعرفه‌های بسیار پایین نمایشگاه را بفروشند چرا که شرکت خارجی می‌تواند تعهد بدهد 4هزار تا 5هزار متر مشارکت‌کننده ارزی بیاورد که فرصت خوبی برای آنها ایجاد می‌شود. از طرفی هم ما به عنوان برگزارکنندگان داخلی به خاطر شرایطی که داریم، خیلی برایمان سخت است که خارج از کشور دفتر داشته باشیم و کارمند استخدام کنیم و کار را در آنجا پیش ببریم. از این رو مجبوریم با  شرکت‌های خارجی همکاری کنیم و در قالب تفاهمنامه‌های مختصر و مفید این کار را انجام دهیم. حضور شرکت‌های خارجی در ایران خوب است اما باید مدل اینگونه باشد که با مشارکت شرکت‌های ایرانی همراه باشد. سازمان توسعه تجارت و شرکت سهامی نمایشگاه‌ها نباید اجازه دهند که شرکت‌های خارجی به تنهایی و مستقل در کشورمان نمایشگاه برگزار کنند.
حتما باید اعلام کنند که برگزارکنندگان خارجی باید در ایران نماینده برگزارکننده نمایشگاه‌های بین‌المللی داشته باشند که در سازمان توسعه تجارت رجیستر شده باشد. با توجه به نوع نمایشگاه درخواستی و گریدی که قرار است برگزار شود، مجری ایرانی هم باید در همان توان و ظرفیت گرید باشد. به این دلیل که شرکت خارجی بعد از مدتی نگوید شرکت‌های ایرانی پتانسیل همکاری با ما را ندارند. قبلا هم این ادعا را کردند که بعضی از شرکت‌های ایرانی ظرفیت‌های لازم برای شراکت با ما را ندارند. اگر بتوانیم چنین مدلی را با شرکت نمایشگاه‌ها و سازمان توسعه تجارت پیاده کنیم که شرکت‌های خارجی بدون شریک ایرانی در مجوزها دخالت نکنند یا وارد نشوند، به نظرمن یک فرصت برای شرکت‌های ایرانی است که با برگزارکنندگان خارجی شریک شوند و برخی از نمایشگاه‌ها را با یکدیگر برگزار کنند.
بخش بعدی، بخش‌ عناوین نمایشگاهی است که دقیقا مشابه عناوین نمایشگاهی ماست. این دیگر خیلی فاجعه است؛ یعنی نمایشگاهی که نزدیک به 20 سال به یک پتانسیل بالا و به 20 هزار یا 30 هزار متر مربع رسیده است، همان نمایشگاه را به شرکت خارجی با یک کلمه پس و پیش بدهیم و آن می‌تواند ظرف یک یا 2 دوره بخش ارزی نمایشگاه قبلی را کاملا نابود کند و این دیگر جای گذشت ندارد. اگر این دو مورد حل شود، ما به عنوان انجمن آمادگی مذاکره را داریم تا بتوانیم به یک مدل اجرایی برسیم. از طرفی هم شرکت سهامی داشتن نمایشگاه‌هایی که بخش ارزی بزرگ‌تری دارد را پتانسیل خوبی می‌داند. اما من می‌دانم این مدل مجوز دادن بی‌ضابطه قطعا مشکل‌زا خواهد بود و می‌تواند بسیاری از نمایشگاه‌های پر‌سابقه را ظرف یکی دو سال از بین ببرد.
شهنام سپاسدار
بیش از 95 درصد نظراتم با آقای ابراهیم‌زاده مشترک است. رقابت بد نیست. گفته می‌شود، اگر یک گروه کالایی به عنوان نمونه آمده باشد و صنعتگر ایرانی بتواند از روی آن مدل‌سازی کند و یا از آن ایده بگیرد، خوب است. یعنی اصل مفهوم رقابت سازنده است. اما رقابت برابر؛ در همه کشورها که سیاست حمایتی دارند از صنعتگر داخلی حمایت می‌شود. ما اگر قرار است با شرکت‌های خارجی، مجریان و فعالان صنعت نمایشگاهی خارجی رقابت کنیم باید حداقل در یک شرایط برابر این کار را انجام دهیم. به عنوان مثال، آنها وقتی مجوز برگزاری می‌گیرند، از آن طرف تعرفه واگذاری غرفه‌ها برای آنها آزاد است و از این طرف تعرفه بسیار کمتری به ایران پرداخت می‌کنند.
خوب است برگزارکنندگان قوی خارجی بیایند و ما با آنها رقابت کنیم ولی حداقل در محیطی برابر. هرکاری آنها بلد هستند انجام دهند، ما هم بلد هستیم و می‌توانیم‌ انجام دهیم. مهم محیط کار و تعرفه‌های برگزاری نمایشگاه است. مهم تعرفه‌ای است که او ملزم به رعایتش نیست و ما هستیم برای جلب مشارکت‌کننده. مهم رقمی است که او پرداخت می‌کند و ما چند برابر آن را باید بپردازیم. نکته این است که تعرفه پرداختی برابر نیست. شرکت‌های برگزارکننده خارجی باید ملزم به پرداخت تعرفه‌هایی حداقل برابر با تعرفه‌های پرداختی شرکت‌های نمایشگاهی داخلی شوند. در صورتی که بخواهیم سیاست‌های حمایتی در کشور داشته باشیم، باید بگویم برگزارکننده داخلی در بخش خارجی اگر چنین قیمتی می‌دهد برگزارکننده خارجی باید بیشتر پرداخت کند نه کمتر. این کمترین سیاست حمایتی است که همه کشورهای دنیا به نفع شرکت‌های خود دارند. این کار، رقابت را فعال‌تر، پیداتر و انگیزه‌مندتر می‌کند.
من با آقای ابراهیم‌زاده موافق هستم که اگر شرکت خارجی در ایران می‌آید باید با همکاری شرکت داخلی باشد. من 3 یا 4 قرارداد پارتنری بستم اما هنوز هیچ کدام انجام نشده است. یکی از دلایل آن است که شریک خارجی من تعهد می‌کند 3000 متر مشارکت‌کننده بیاورد. از داخل کشور چقدر می‌توان جذب کرد؟ من 8000 متر تعهد می‌کنم اما تعرفه من یک دهم تعرفه خارجی است؛ یعنی در مشارکت خارجی تفاوت اساسی بین صندلی من و صندلی شریک خارجی‌ام وجود دارد. او با تعرفه بین‌المللی وارد می‌شود ما باید با یک دهم تعرفه بین‌المللی با او شریک شویم. این مسائل باعث می‌شود قراردادهای بین‌المللی محقق نشوند. مسئله دیگر تحریم‌ها هستند. تحریم‌ها در بخش انتقال ارز که ما می‌دانیم برداشته نشده است.
ما نمی‌توانیم با همکار خارجی‌مان در یک صندلی برابر مذاکره و مشارکت کنیم. برگزارکننده خارجی می‌تواند جذب مشارکت‌کننده زیادی داشته باشد اما ما نمی‌توانیم. علی‌الاصول اگر جنس خارجی خوب است، صنعتگران ما هم توانمندی بالا و قابل رقابتی دارند به شرطی که در فضایی برابر قرار بگیرند. ما الان در صنعت خودمان اطلاعات کافی داریم.
در بعضی مواقع ما در ایران به یک موضوع فکر می‌کنیم، در آن واحد آن موضوع در کشور خارجی در مرحله اجراست چرا که در شرایط بهتری قرار دارند. هر کاری که رقبای خارجی ما انجام می‌دهند را ما بلد هستیم اما موقعیت کشور ما باید طوری باشد که حداقل برای کارآفرین داخلی شرایط مساوی ایجاد کند. ضمن اینکه باید شرایط بهینه برقرار کند و از شرایط طرف خارجی بهتر باشد. 
علی ابراهیم‌زاده
اگر ما می‌گوییم صنعت نمایشگاهی، قطعا در صنعت خودروسازی هم اجازه نمی‌دهیم برند خارجی بدون مشارکت ایرانی خودرو تولید کند. بنابراین پیش‌نویسی برای آن تهیه می‌کنیم برای آنکه بگوییم صنعت هستیم، پس باید از حمایت‌های اصناف برخوردار باشیم. نمی‌شود که ما را جدا ببینند. یک موضوع مهم‌تر اینکه در نمایشگاه‌هایی که ایرانی‌ها برگزار می‌کنند، توانمندی داخلی و خارجی را در یک نمایشگاه عرضه می‌کنند و گاهی این پتانسیل هست که یک صنعتگر در یک نمایشگاه هم خودش را پرزنت کند و هم برای بازدیدکننده این فرصت ایجاد شود که از مزیت اقتصادی و تجاری استفاده کند. صنعتگر داخلی می‌تواند با یک خارجی شریک شود و تکنولوژی او را بیاورد. آنها با هم مشارکت می‌کنند و خارجی‌ها هم محصول داخل ایران را می‌بینند و با هم جلسه تشکیل می‌دهند که منجر به یک اتفاق تجاری خوب می‌شود. اما در مدلی که مجری برگزاری نمایشگاه‌های خارجی در ایران مجوز می‌گیرد و فقط شرکت‌های خارجی را جذب می‌کند، این مشارکت‌کنندگان با رویکرد واردات در این رویدادها حضور می‌یابند. این حوزه هم باید بررسی شود. سازمان توسعه تجارت متولی توسعه تجارت است و شرکت سهامی باید توجه کند که بعد از مدتی این تبدیل به معضلی دیگر در کشور نشود و بخشی از صنعت داخلی ما به این واسطه از بین نرود.
علی مرادی
البته واگذاری نمایشگاه‌های بین‌المللی کشورمان به برگزارکنندگان خارجی را در ادوار قبلی هم شاهد بودیم. به شرکت تویاپ مجوز برگزاری نمایشگاه ماشین‌آلات را دادند که در کل، نمایشگاه ماشین‌آلات نساجی شد و به نمایشگاه نساجی ضربه بزرگی وارد کرد و تقریبا ظرفیت نمایشگاه نساجی ایران نیز به یک‌پنجم کاهش پیدا کرد. این مسئله می‌تواند آسیب‌های جدی به ما وارد کند.
علی معین
من می‌خواهم از یک جنبه دیگر این موضوع را مورد بررسی قرار دهم. همه بخش اجرایی این مسئله را بررسی کردند، من می‌خواهم کلان این موضوع را ببینم و روی آن فکر کرده‌ام. الان اگر بخواهیم به بعد کلان نمایشگاه نگاه کنیم، می‌بینیم نمایشگاه در حوزه بین‌المللی ویترین نظام است. آیا جمهوری اسلامی ایران حاضر است ویترین خود را در اختیار شرکت‌های خارجی قرار دهد؟ این موضوع را از این منظر باید نگاه کنیم. حال بیاییم در آمد ارزی را تعریف کنیم. علت اینکه درآمد ارزی در نمایشگاه حاصل نشده، چیست؟ آیا غیر از عدم صدور مجوزهای چند‌ساله، چیز دیگری بوده است؟ کدام برگزارکننده می‌تواند برای 3 سال یا 2 سال متوالی برنامه داشته باشد؟ یا اینکه با یک شرکت نمایشگاهی خارجی مشارکت کند و 50 درصد از نمایشگاه را واگذار کند؟ اگر من یک مجوز برگزاری نمایشگاه را برای مدت 5 سال داشته باشم، می‌توانم با شرکت‌های بین‌المللی نمایشگاهی اقدام به برگزاری رویدادهای تخصصی‌تر و بزرگ‌تر کنم. حالا ویترین نظام را بگذاریم یک طرف؛ چه اتفاقی می‌افتد؟ هویت نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران به طورکلی زیر سوال می‌رود. به عنوان مثال، ببینید صنعت نمایشگاهی ترکیه رو به نابودی بود اما دوباره در حال احیاست. قبلا شرکت‌های نمایشگاهی خارجی ازجمله آلمانی‌ها، نمایشگاه‌های آن را برگزار می‌کردند اما امروز همه را کنار گذاشته‌اند و مجددا برگزاری را به شرکت‌های ترک واگذار کرده‌اند. حال چرا این اتفاق می‌افتد؟ آیا برگزارکننده خارجی دلش برای ایران می‌سوزد؟ آیا برای شرکت خارجی تولیدکننده ایرانی و ویترین نظام اهمیتی دارد؟ آیا می‌توان آنها را مورد بازخواست قرار داد؟ ورود خارجی‌ها بدون مدل مناسب ما را دچار بحران هویتی می‌کند.
یک بحث دیگری که داریم، در زمان تحریم، خارجی‌ها کجا بودند؟ در آن زمان چه کسانی صنعت نمایشگاهی کشور را زنده نگه داشتند؟ از رزمنده‌های دفاع مقدس تقدیر می‌شود به خاطر دفاع از خاک وطن در جنگ؛ صنعت نمایشگاهی هم در دوره تحریم‌ها نقل مجلس سیاستمداران بود و با وجود تحریم‌ها، نمایشگاه‌های ما با شکوه برگزار شد، نمایشگاه نفت و نساجی بدون کم شدن یک متر فضای نمایشگاهی برپا شد. امروز برگزارکنندگان ما درست مثل آن جبهه‌رفته‌ها هستند؛ با جانشان بازی کردند. در آن دوره چند برگزارکننده به دلیل سختی کار راهی بیمارستان شدند و با زور قرص و دارو سرپا ایستادند تا رویدادشان به خوبی برگزار شود. در زمان تحریم‌ها برگزارکنندگان جانبازی کردند و آبروی کشور و ویترین صنعتی کشور را حفظ کردند. حالا که هیچ مشکلی نیست باید خارجی اینجا برگزار‌کننده باشد؟ انجمن‌ها و اتحادیه‌ها که همیشه با برگزارکننده داخلی مشکل دارند، آیا می‌توانند با شرکت‌های خارجی هم اینگونه رفتار کنند؟ شرکت سهامی طرفدار اتحادیه‌ها خواهد بود یا طرفدار شرکت‌های خارجی؟ ما با کوته‌بینی و بنا به هر دلیلی داریم با دست خودمان، هویت صنعت نمایشگاهی را از دست می‌دهیم. در زمان تحریم‌ها، برگزارکنندگان به هر ترتیبی بود جانبازی کردند و آبروی کشور و ویترین صنعتی کشور را حفظ کردند و هر جا می‌خواستند گزارش بدهند، نمایشگاه‌ها را به عنوان سند موفقیت نشان می‌دادند. حالا که هیچ مشکلی نیست باید خارجی اینجا برگزارکننده باشد؟
علی مرادی
اکنون شهرآفتاب با برگزارکنندگان نمایشگاه‌های خارجی قرارداد بسته و انصافا قیمت‌های جالبی دارند، یعنی جذابیت دارد برای برگزارکننده اروپایی که بیاید و در شهرآفتاب نمایشگاه برگزار کند. به طور مثال، شنیده‌ام با رقم 70 یورو غرفه واگذار می‌کنند. حال شرکت سهامی نمایشگاه چه خواهد کرد؟ رقابتی کار خواهد کرد؟ چقدر خواهد فروخت؟ در سال‌هایی که اقدام به این روش کرده بودند، تا آن جایی که یادم است سابقه موفق و روشنی در برگزاری اینگونه نمایشگاه‌ها نداشته‌اند. به دلیل اینکه یک فرمول ساخته و آن را در مجموعه وزارتخانه جا انداخته بودند. به این ترتیب که مثلا شرکت سهامی نمایشگاه‌ها 2000 متر را 170 یورو واگذار می‌کرد و اگر کسی می‌خواست 5000 متر را یکجا بخرد، قیمت 70، 80  یا 90 یورو هم می‌دادند. این اتفاقات تقریبا در میانه دهه 80 بود. دو سه سال بعد از آن یک تغییراتی هم در سیستم نمایشگاه‌ها ایجاد شد. حال به دلیل اینکه فعالیت جدیدی را عرضه نکردیم، تجربیات تلخ گذشته را تکرار می‌کنیم. مگر ما چند فرد قدیمی در این صنعت داریم که اینها را در خاطر داشته باشد. می‌خواهند با این کار بازار شهرآفتاب را بگیرند و با این قیمت‌هایی که عرضه می‌کنند، به دنبال درآمد ارزی برای خودشان هستند. به طور مثال، وقتی یک مشارکت‌کننده خارجی برای نمایشگاه رنگ و رزین آقای سپاسدار ثبت‌نام می‌کند، چه لزومی دارد یک نمایشگاه دیگر را نیز بیاید؟ مگر اینکه یک جذابیت دیگری برایش ایجاد شود. به عنوان مثال، اگر قیمت نمایشگاه رنگ و رزین آقای سپاسدار توسط همکار خارجی خودش 400 – 500 یورو می‌فروشد ما
250‌– 200 یورو می‌دهیم و این موضوع سبب ایجاد رقابت ناسالم شده و باعث کاهش و افت متقاضیان می‌شود و تا بخواهیم افت ناشی از آن را جبران کنیم، زمان بسیاری گرفته خواهد شد و این به ضرر خودمان است. بهتر است این فرصت را در اختیار خود ما برگزارکنندگان داخلی قرار بدهند، مثلا بگویند می‌خواهند به صنعت آلمان سالن بدهیم، بگویند 500 متر در اختیار شما متری 70 یورو به نمایشگاه پرداخت کنید. چرا دنبال این هستند که برگزارکننده خارجی به عنوان یک برند مطرح شود. یا برای مثال بگویند در صنعت نساجی 1000 متر، 2000 متر ماشین‌آلات اضافه جذب کنید، متری 70 یورو واگذار کنید، اگر این رقم را به من بدهند به خدا قسم 5000 متر مشارکت‌کننده خارجی جذب خواهم کرد. اگر فرمولی درست کردند برای افزایش درآمد و چیز دیگری پشت این فرمول نیست، این فرصت را در اختیار ما قرار دهند.
علی ابراهیم‌زاده
اتفاق بدتری که می‌افتد، برگزارکنندگان خارجی که در اینجا با رقم پایین حضور پیدا می‌کنند و قرارداد می‌بندند، این پتانسیل را دارند که به همکاران نمایشگاه‌های خود 25 تا 30 درصد حق جذب بدهند و آنها هم به خوبی می‌توانند بازاریابی کنند، ولی ما این پتانسیل را نداریم و این درحالی است که حاشیه سود ما 30 تا 50 یورو است. ما چقدر حق جذب می‌توانیم به شرکت‌های همکار خارجی برای ثبت‌نام مشارکت‌کننده بدهیم که انگیزه پیدا کنند تا برای ما مشارکت‌کننده خارجی بیاورند. الان ما خودمان هم نمایندگی هستیم، اگر 25 درصد قیمتی که روی سایت برای ثبت‌نام قرارداده است به ما پرداخت کند و ما هم 25 درصد حق جذب بدهیم، هر کسی می‌تواند ثبت‌نام کند. این پتانسیل در حال حاضر برای ما فراهم نشده است. اگر این 25 درصد مثلا 100 یورو باشد و آن را به هر کسی پرداخت کنید، توجیه خواهد داشت و این توانایی را دارد که این کار را بکند، حال برای داخلی‌ها قیمت‌ها را بالا می‌بریم و نجومی می‌شود و برگزارکننده داخلی نیز از بین خواهد رفت. حتی مشارکت‌کننده خارجی که در نمایشگاه‌های ما به صورت ارزی حضور می‌یابد، علاقه‌مند می‌شود در آن نمایشگاه‌ها ثبت‌نام کند. به هر صورت برگزارکننده خارجی این مشارکت‌کنندگان را هم رصد می‌کند. مشارکت‌کننده داخلی هم برای برگزارکنندگان خارجی به هیچ عنوان توجیه ندارد. حتی در جلسات به ما گفتند که مشارکت‌کننده داخلی و ایرانی برای ما توجیه ندارد و به آن توجه نمی‌کنیم که در نمایشگاه ما بخواهد متری 20 یورو و یا کمتر پرداخت کند. حتی خارجی‌ها به گونه‌ای طراحی می‌کنند که با این مدل، مشارکت‌کننده خارجی هم به سمت حضور در رویدادهای آنها کشیده شود.
علی مرادی
به عنوان مثال، الان بنده نمایشگاه آرایشی بهداشتی و نساجی و پوشاک برگزار می‌کنم. به دلیل اینکه ملاحظاتی در صنعت پوشاک داریم، شرکت‌های خارجی را جذب نمی‌کنیم کما اینکه در سال‌های گذشته دیدید در نمایشگاه پوشاک دردسر ایجاد شد. اتفاقا به دلیل مجوزی بود که خود آقای وزیر به اتاق بازرگانی استانبول داده بود. یا مثلا در نمایشگاه ماشین‌آلات نساجی، گروه کالایی مختلفی که داریم تلاش می‌کنیم کمتر کالای ساخته شده بگیریم و بیشتر تلاش می‌کنیم مواد اولیه نخ یا ماشین‌آلات بگیریم و این ملاحظات را برگزارکنندگان خارجی برای ما نخواهند داشت.
نکته دیگری هم وجود دارد. من از نزدیک با 3 برند اروپایی کار می‌کنم، کمی بررسی کردم و فکر می‌کردم چیزهای زیادی را به دست آورده‌ام ولی چیزهای زیادی را در مقابل از دست داده‌ام. همین کازماپروف که ما با آنها کار می‌کنیم، قراردادی را برای من ارسال کرده است. می‌بینم اگر بخواهم به آنها جا ندهم سالن 5 خالی خواهد ماند و اگر جا بدهم باید اجازه بدهم سرم را ببرند. چرا که می‌گویند هرکاری برای این نمایشگاه انجام دهیم به برگزارکننده که سامع پاد نوین باشد، ارتباطی ندارد. قیمت، بروشور و هر کاری. به نظر من شیوه کار با برگزارکنندگان دست چهارم و پنجم به درد ما می‌خورد و اگر بخواهیم با برگزارکنندگان درجه یک و دو کار کنیم، همه ما آسیب خواهیم دید چون آنها تعارف ندارند و دنبال درآمد خودشان هستند.
شهنام سپاسدار
الان اگر با توجه به اقبال کم مردم برویم از برگزارکننده خارجی یا محصولات چینی بیاوریم تا به نحوی خود را نجات دهیم، این یک اشتباه بزرگ است. نکته دیگری که می‌خواستم عرض کنم این بود که هر مسئولی که می‌آید، عجیب است ذهن او را پر می‌کنند که این برگزارکنندگان ایرانی نمایشگاه‌ها دارند پول می‌برند، سود کلان می‌برند و از این حرف‌ها. اولا که ما افتخار می‌کنیم اگر بتوانیم سود ببریم، یعنی اصلا شرکت ما شرکت بازرگانی و تجاری است و کار کردیم و همه ما و همه آقایانی که اینجا هستند، متوسط 25 سال به بالا کار کرده‌اند و در هر کار دیگری بودند الان وضع بهتری داشتند و افتخار هم می‌کنند که برای کار تجاری شرکت خود را تاسیس کرده‌اند. ولی ذهن مسئولان درجه یک کشور را تغییر می‌دهند که اینها دارند سود می‌برند. ما واقعا در شرایط سخت کار کردیم، اگر سود هم ببریم که می‌خواهیم ببریم، با توجه به استرس‌ها و میزان سرمایه‌گذاری، در مقایسه با همکاران خارجی بسیار عقب هستیم. ضمن اینکه اگر بخشی از درآمد ما الان یورویی است، اولا عمده این یورو برای دولت است، مال ما نیست و ثانیا الان ریال و یورو فرقی ندارد. مگر شما کالایی می‌خرید که نسبت به جنس خارجی ارزان‌تر باشد. الان شما هر چیزی که می‌خرید گران‌تر از مشابه خارجی آن است. یعنی در شهر گرانی زندگی می‌کنید. تلاش برگزارکنندگان داخلی باعث رشد صنعت نمایشگاهی شده است البته امیدی هم که دولت جدید آورده بود، موثر بود. الان فکر می‌کنند این رشد خود به خودی است، یعنی اگر برگزارکنندگان داخلی یا همکاران خارجی‌شان هم نباشند این خود به خود انجام می‌شود. اگر فرض کنید، بنده روزی بخواهم از برگزاری نمایشگاه‌های خودم کنار بروم و این نمایشگاه را فرد دیگری یا خود دولت برگزار کند، در عرض چند سال افت خواهد کرد. اینطور نیست که این تضمین شده باشد. این باور را در بعضی از مسئولان می‌بینم که فکر می‌کنند اگر یک نمایشگاه به اینجا رسیده، یعنی به هر صورت دیگر موفق است. نمی‌شود به آنها گفت که بیایید تجربه کنیم و ما چهار پنج سال کنار برویم، آنگاه ببینید چه می‌شود. البته نمونه‌های آن را در دنیا می‌توانند ببینند. هنوز هم معروف‌ترین نمایشگاه‌های برند شده خارج از کشور وابسته به پروموترهایی است که به طور ادواری با آنها کار کرده‌اند. ممکن است پروموتر جدید هم اضافه کرده باشند ولی اینطور نیست که پروموترهای قبلی کنار بروند. این دیدگاه به ما آسیب می‌زند. چون مجوزها را هم سال به سال صادر می‌کنند و فکر نمی‌کنند همین فرد 20 سال کار کرده‌ و فکر می‌کنند الان با سود زیادی مواجه است. در حالی که این شرکت در حال درو‌کردن کاشته‌های خود در 20 سال گذشته است. تازه در مقایسه با نمونه‌های خارجی عقب هم هستیم و درآمد خاصی هم نداریم.
عبدالکریم جلالی
ما چند مسئله را باید با هم ببینیم. یکی اینکه صنعت نمایشگاهی در بخش خصوصی طی این سال‌ها به بالندگی و بلوغی رسیده و الان تازه به جایی رسیده است که می‌تواند از مرزهای زمینی خارج شود و کم کم  برود در بیرون از مرزها و کار برگزاری انجام دهد. نیرو تربیت کرده، سرمایه‌گذاری کرده و به یک جایگاهی رسیده و اعتباری در دنیا کسب کرده است. شرکت‌های برگزارکننده را فارغ از موضوع خود نمایشگاه‌ها عرض می‌کنم. الان موج جدیدی شروع شده به انحای مختلف؛ مثلا بحث نمایشگاه‌های اختصاصی است که خود یک مسئله است و معمولا کالامحور هم هستند. بخش دیگر اینکه برگزارکنندگان خارجی آمده‌اند در نمایشگاه‌ها و دارند تقویم جدید معرفی می‌کنند. آنچه در شرایط موجود باید به آن توجه کرد، این است که صنعت نمایشگاهی بالغ بر 10 هزار اشتغال در بخش خصوصی ایجاد کرده است که اتفاق مهمی است. اگر شرایط را درست بسنجیم، در صورت ورود بخش خارجی، بخش عمده‌ای از این اشتغال و تجربه از بین خواهد رفت. بخشی از دوستانی که معتقدند شرکت‌های خارجی باید باشند، اصرار به این دارند که انتقال تکنولوژی و فناوری صورت خواهد گرفت. من شخصا اعتقاد دارم تمام فعالان صنعت نمایشگاهی و برگزارکنندگان چه دوستانی که در این جلسه حضور دارند یا حضور ندارند، همه آنقدر توانمندی و دانش دارند که چیزی از دنیای برگزاری عقب نیستند. همه حرفه‌ای هستند، دانش روز را هم دارند و اگر محدودیتی هم وجود دارد محدود به همین‌جاست. قوانین و مقررات اینجا قوانین خاصی است و خارجی‌هایی هم که به اینجا می‌آیند ممکن است با این قوانین دچار چالش شوند. ولی اینکه گفته شود با ورود خارجی‌ها انتقال تکنولوژی صورت می‌گیرد، چنین چیزی وجود ندارد. یک دانش مدیریتی است که اکثر دوستان این دانش مدیریتی را دارند. دلیلش هم این است که از این حدود 80 نمایشگاهی که برگزار می‌شود، دست کم 30 نمایشگاه اعتبار بین‌المللی دارند و در جایگاه‌های اول منطقه‌ای هستند و این نشان می‌دهد این دانش وجود داشته که به اینجا رسیده‌اند. پس ما در صنعت نمایشگاهی چیزی کم نداریم. خارجی‌ها هم قرار نیست پولی را برای سرمایه‌گذاری به مملکت ما بیاورند. پس ما چه چیزی را به آنها تقدیم می‌کنیم؟ ما داریم بازاری را که برای آن تلاش شده، زحمت کشیده شده و در این سال‌ها برای آن هزینه شده است، استرس داشتیم، برای آن ضرر و زیان قبول کردیم و فشار تحریم‌ها را تحمل کردیم و به عنوان بخش خصوصی نمایشگاه خود را حفظ کردیم و حتی آن را به برند جهانی تبدیل کردیم، الان با موجی مواجه هستیم با عنوان نمایشگاه اختصاصی خارجی در ایران یا نمایشگاه موازی که اینها تفاوتی ندارد که مثلا فلان شرکت نمایشگاهی آلمانی، انگلیسی یا فرانسوی می‌آید نمایشگاهی با همین زمینه و گروه کالایی در این محل یا نمایشگاه شهرآفتاب و یا جای دیگر تعریف می‌کند. این آسیب‌زدن به برندی است که سال‌ها برای آن زحمت کشیده شده است. با این کار از بخش داخلی حمایت نکردیم که هیچ، بلکه صد در صد حذفشان کرده‌ایم. در این شرایط ما معتقدیم بعضا نمی‌خواهم بگویم بی‌عدالتی، بلکه تفاوتی بین ما و آنها دیده شده و تخفیف‌ها و قیمت تعرفه‌هایی به آنها داده شده که به ما نمی‌دهند و این شرایط را برای ما سخت‌تر می‌کند. موردی را که آقای مرادی به آن اشاره کردند، نمایشگاه پوشاک بود که دو سه سال نمایشگاه ایتالیا را شاهد بودیم و حالا نمایشگاه میدکس تعریف شده است. در هیچ کجای دنیا چنین اتفاقی امکان ندارد به خصوص در مورد نمایشگاه‌های پوشاک و میدکسی که ایتالیایی‌ها برگزار می‌کردند، امکان ندارد که یک کشور نمایشگاه اختصاصی خارجی با همان عنوان برگزار کند. این به شکلی، ندیدن تمام شأنیت و شخصیت صنعت نمایشگاهی ایران است. در هیچ کجای دنیا امکان ندارد مثلا نمایشگاه کشاورزی یا خودرو یا لوازم خانگی مثلا در پاریس یا میلان یا در هر شهر آلمان برگزار شود و عین همین عنوان را به یک کشور خارجی بدهند و بگویند بیایید نمایشگاه برگزار کنید. اصلا امکان ندارد. این اتفاق نه‌تنها در کشورهای اروپایی که در کشورهای جهان سومی هم نمی‌افتد. ولی متاسفانه در کشور ما اتفاق افتاد که امیدواریم این فضا تغییر کند. یا اینکه مثلا نمایشگاه ایران پروژه، یک موردی که در حوزه ساختمانی است، اگر قرار است بخش خارجی را بیاورد باید الزاما در کنار نمایشگاه ساختمان برگزار شود و 2 سالن نمایشگاه ساختمان را در اختیار بگیرد و چیزی به جز این نمی‌تواند اتفاق بیفتد. تغییر عنوان نمایشگاه به ایران پروژه، معنایی پیدا نمی‌کند. مگر اینکه نمایشگاه اختصاصی یک کشور مثلا چین برگزار شود و تمام گروه‌های کالایی و محصولات، تجهیزات صنعتی، ماشین‌آلات و خودرو و پوشاک و لوازم خانگی همه در کنار هم قرار گیرند که طبق عرف و توافق‌های میان 2 کشور برگزار می‌شود و ما مشکلی با اینگونه نمایشگاه‌ها نداریم. فقط یک اشاره به کشور ترکیه هم داشته باشم. در کشور ترکیه شرکت‌های نمایشگاهی وجود داشتند. موجی که در کشور ترکیه ایجاد شد، شرکت‌های آلمانی آمدند و نمایشگاه‌های معتبر و پرمخاطب ترکیه را گرفتند و الان شرکت ترکی که در ترکیه و استانبول بخواهد نمایشگاه برگزار کند، وجود ندارد و همه آلمانی هستند و شرکت‌های ترک حذف شدند. الان این شرکت‌های ترک ناچارا آمدند و تبدیل به همکار بین‌المللی نمایشگاه‌های ما شدند. اگر این روند پیش برود بیش از 150 شرکت برگزارکننده ایرانی همکار بین‌المللی نمایشگاه‌های افغانستان خواهند شد. شرکت‌های برگزارکننده نمایشگاهی ایران اگر نتوانند همانند شرکت ریداکسبیشن باشند ولی می‌توانند و قابلیت دارند بسیار موفق و بین‌المللی باشند. الان یکی از شرکت‌های آقای ابراهیم‌زاده کار خود را در خارج از ایران شروع کرده است. این یعنی شرکت‌های نمایشگاهی ایرانی کم کم از مرزها خارج و بین‌المللی می‌شوند. نیاز به این حمایت وجود دارد و این یعنی باید زحمت‌های چند‌ساله این دوستان دیده شود و به آن ارج نهاده شود و در شرایط برابر رقابت منصفانه‌ای با شرکت‌های خارجی داشته باشیم.
علی ابراهیم‌زاده
حالا آقای جلالی یک موضوع مهمی که شما اشاره کردید، ما رفتیم با چند ارگانایزر خارجی صحبت و آنها را قانع کردیم که اگر می‌خواهید اینجا بیایید، باید با ما شریک شوید. 6 ماه مذاکره کردیم 5 بار رفتیم و آمدیم. بعد طرف آمده مستقیم رفته اینجا به او گفته‌اند برای چه غیرمستقیم رفته‌ای؟ مستقیم می‌آمدی به تو مجوز می‌دادیم. بعد ما رفتیم و گفتیم آقا ما اینها را قانع کرده‌ایم بیایند با ما شریک شوند در ارزی و ریالی و همه مسئولیت‌ها 50 /50 شریک شوند. بعد اینجا یک جلسه مستقیم رفته و گفته‌اند نه لازم نیست ما با این رقم به شما فضا خواهیم داد. ما گفتیم مثلا 270 یورو باید بدهید ولی اینها گفته‌اند 100 یورو می‌دهیم و نیازی هم ندارید شرکت ایرانی برگزارکننده داشته باشید، کافی است یک شرکت ثبت کنید در ایران تا آن شرکت قرارداد را ببندد و آن شرکت متولی برگزاری و مدعی ما می‌شود. سال بعد هم می‌گویند شما بروید از سازمان گرید بگیرید و شرکتی که اصلا نمایشگاهی نیست، متولی برگزاری نمایشگاه و نماینده اجرایی آن می‌شود. ببینید ما مدل‌هایی را از خارجی‌ها بر می‌داریم، مثلا در جلسه به من می‌گویند چطور یک ایرانی در آلمان می‌تواند درخواست مجوز کند؟ می‌گویم من الان هم در چند کشور مجوز گرفته‌ام. شما همان قیمتی که به آلمانی و فرانسوی می‌دهید، به من هم بدهید. این عادلانه خواهد بود. ولی شما در اینجا به خارجی‌ها 100یورو می‌دهید و به من متری مثلا 300 یورو. ما که می‌گوییم یک ایرانی می‌تواند برود ترکیه مجوز بگیرد، همان شرایطی را دارد که شرکت‌های دیگر دارند ولی اینجا شرایط عادلانه و منصفانه نیست وگرنه ما همین الان آمادگی داریم با شرایط خارجی با ما قرارداد ببندند و آن گارانتی که خارجی می‌دهد ما هم بدهیم. با این تفاوت که اگر آنها 400 یورو بفروشند تخلف نکرده‌اند ولی ما تخلف کرده‌ایم.
علی مرادی
نکته دیگر اینکه متاسفانه ما ایرانی‌ها این نقیصه را در کارهای خود داریم و قبل از انجام هر کاری هزینه‌های آن را محاسبه و بررسی نمی‌کنیم. ما نمی‌آییم هزینه‌ها را شناسایی و محاسبه کنیم. این تصمیم شاید تصمیم قشنگی باشد که چهار شرکت آلمانی آمده‌اند، ولی هزینه‌ها چه خواهد بود. چه می‌دهیم و چه می‌گیریم. هیچ موقع این هزینه‌ها ارزیابی نمی‌شود. من خاطرم است زحمتی که همه بچه‌های ما که از پارسال کشیدند در بحث قانونی که به مجلس رفت و برگشت، همه زحمت کشیدند. بهتر است بیاییم همه امکانات را روی میز بگذاریم و بگوییم آقای نمایشگاه، آقای شرکت سهامی، آقای سازمان توسعه تجارت شما چه دارید، دولت و وزارت صنایع را دارید، ما هم اینها افراد را داریم، بیاییم هم‌افزایی کنیم و برای اعتلای این صنعت یک تصمیم خوب بگیریم. متاسفانه یک سری تصمیمات نابجا گرفته می‌شود که باید جلو این کار و این اشتباهات را گرفت.
عبدالکریم جلالی
دوستانی که می‌گویند با حضور شرکت‌های خارجی تکنولوژی وارد می‌شود، لطفا بگویند چه تکنولوژی‌هایی را می‌توانند برگزارکنندگان خارجی به ما ارائه کنند؟ چه دانشی را می‌خواهند به ما اضافه کنند؟ آنها تنها ارتباطات بین‌المللی دارند. نمایشگاهی در اینجا برگزار می‌شد که یک برگزارکننده ایرانی داشت و یک شریک خارجی. شریک خارجی در دوران تحریم هیچ فعالیتی انجام نداد و کلا کنسل کرد و چند سال برگزار نشد. در واقع این یکی از آثار منفی است که تمام انرژی خود را روی شریک خارجی بگذاریم. ما معتقدیم که در این شرایط اساسا فقط می‌توان یک شرکت خارجی به عنوان یک شریک خارجی با محدودیت باشد حتی نه در حد و اندازه‌ای که نمایشگاه را کنسل کند. این یکی از نگرانی‌هایی است که در صنعت نمایشگاهی وجود دارد. ضمن اینکه در بحث اشتغال هم باید بدانیم که ورود برگزارکننده خارجی تنها به بخش برگزاری محدود نمی‌شود، غرفه‌سازی هم تعطیل خواهد شد و به زودی این فضا را در اختیار خواهند گرفت. الان شرکت‌های ایرانی پتانسیل آن را دارند که به بهترین شکل نمایشگاه برگزار کنند و فقط نیاز به سهل‌گیری دارند، یعنی قوانین تغییر کنند و تعرفه‌ها مشخص و سامان داده شوند. در این صورت مشخص خواهد شد پتانسیل شرکت‌های ایرانی چند برابر خارجی‌هاست. شرکت‌های ایرانی بسیار قوی‌تر از شرکت‌های خارجی می‌توانند از عهده کار بر آیند. تعرفه اصلاح شود تا شرکت‌های ایرانی بتوانند با تعرفه‌های 50 تا 100 یورو مانند خارجی‌ها زمین نمایشگاه را واگذار کنند. آنگاه شاهد خواهیم بود رشد و پیشرفت عظیمی روی خواهد داد. ما در محدودیت قرار گرفتیم و نتوانستیم بیشتر از این پیش برویم. اگر محدودیت‌ها برای ما برداشته شود، از آنجا که بازار ایران را بهتر می‌شناسیم، قطعا خیلی بهتر از آنها کار خواهیم کرد.
ابراهیم‌زاده
از طرف دیگر ما ارز وارد کشور می‌کنیم اما برگزارکنندگان خارجی ارز را از کشور خارج می‌کنند و این هیچ سودی برای اقتصاد کشور نخواهد داشت. هیچ دلسوزی حتی نسبت به خروج ارز هم وجود ندارد، ما به هر سختی ارز را وارد کشور می‌کنیم و این خود یک پتانسیل بالاست. هر جایی که موضوعات کلان ملی مورد بحث قرار می‌گیرد، صحبت‌هایی ازجمله ارز آوری، اشتغالزایی و اقتصاد مقاومتی می‌شود. اگر ما این بحث‌ها را به صورت ریشه‌ای قبول داریم، پس چرا خودمان داریم قوانینی می‌گذاریم که منکر آن می‌شویم، یعنی ما کار بدی می‌کنیم که اشتغال ایجاد کردیم و یا در این شرایط سخت ارز وارد کشور کردیم. با همین روند برگزارکنندگان ایرانی با تعرفه‌های بسیار پایین کار می‌کنند. با تعرفه‌های بسیار پایین ریالی در آمدی کسب نمی‌شود، هیچ سرمایه‌ای برای تبلیغات و دیگر هزینه‌ها وجود ندارد، همکاران ما با همین تعرفه اندک چند سال دارند کار می‌کنند و به صنعت نمایشگاهی خدمت می‌کنند. با در کنار هم قرار دادن این مسائل به این نتیجه می‌رسیم که برگزارکنندگان ایرانی به شدت قدرتمند هستند و می‌توانند در هر شرایطی خوب کار کنند.
علی مرادی
در بخش ریالی به دلیل همه ملاحظاتی که وجود دارد، درآمد کسب نمی‌شود تنها درآمد برگزارکننده در بخش ارزی است. همان درآمد را هم سعی دارند از برگزارکنندگان ایرانی بگیرند پس ما مجبوریم خواسته یا ناخواسته فشار بیشتری روی تولیدکننده بیاوریم و این روش درستی نیست که به ما تحمیل می‌شود.
علی معین
مشکلاتی که ما امروز داریم، ماحصل خروجی تصمیمات دیروز است؛ یکسری تفکرات ‌روی فوندانسیون تصمیمات غلط دیروز در حال ایجاد است.
عبدالکریم جلالی
هر نهاد، سازمان یا تشکلی که بخواهد کار انجام دهد، نیاز به برنامه مشخص و مدون دارد. نمایشگاه کاملا از آن خالی است. الان در برگزاری نمایشگاه‌ها، نه سایت مشخص است نه تقویم و تاریخ برگزاری و نه حتی تعرفه‌های آن، یعنی هیچ چیزی نداریم برای عرضه‌کردن. در این شرایط نمی‌توان برای همکاری با شرکت‌های خارجی کاری انجام داد. الان ما هیچ کدام از ابزارهای اولیه کار را در اختیار نداریم تنها با حدس و گمان نمایشگاه‌های خود را پیش می‌بریم. در سال‌های گذشته تغییر در صدور  مجوزها وجود داشته اما امسال واقعا شرایط سخت و طاقت‌فرسا شده است. در سال‌های گذشته بخش قابل توجه نمایشگاه‌ها، مجوزهای سه‌ساله و پنج‌ساله برای چند دوره برگزاری داشتند. نمایشگاه تهران از وقتی رشد کرد که مجوزهای بلندمدت صادر شد. وقتی برگزارکننده بداند که مجوز بلندمدت برگزاری دارد و برای چند سال آینده برنامه خود را آماده می‌کند، یکی از مشکلات و دغدغه‌های او کم خواهد شد و کارهای دیگر را به‌راحتی انجام خواهد داد. واقعیت امر این است که در نمایشگاه بین‌المللی تهران دوستانی که برگزارکننده هستند، از وقتی نمایشگاه‌شان قدرتمند شد که توانستند با مجوزهای چند‌ساله بازار دنیا را در دست بگیرند. با سرمایه‌گذاری‌ای که در بخش جذب مشارکت‌کننده بین‌المللی انجام دادند و با برنامه بلندمدت، به رشد و بلوغ رسیدند.

برچسب ها

ماهنامه نمایشگاهنمایشگاه داخلیصنعت نمایشگاهی
مطالب مرتبط بیشتر
برگشت به بالا