به گزارش پایگاه خبری«عصر نمایشگاه» ، نمایشگاه اکسپو قرن در فضایی به وسعت 115 هکتار و با حضور 35 کشور از می تا نوامبر 1876 در فیلادلفیا برگزار شد. از این نمایشگاه که با هزینه تقریبی 8 میلیون دلار بر پا شد، حدود 10 میلیون نفر بازدید کردند (گزارش کامل این نمایشگاه در شماره 14 ماهنامه «نمایشگاه» چاپ شد است). در سال 1878 میلادی فرانسوی‌ها دست به کار شدند تا با برپایی ششمین اکسپو جهانی در اروپا، سومین تجربه خود در زمینه برگزاری این رویدادها را رقم بزنند.

اکسپو 1878 پاریس
سومین رویداد بین‌المللی فرانسه با نام «اکسپو جهانی» از اول می تا 10 نوامبر 1878 در پاریس برگزار شد. این رویداد، به نوعی یک جشن و بزرگداشت بهبود و پیشرفت شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی فرانسه پس از جنگ دو ساله با روسیه (71-1870 میلادی) بود. این اکسپو جهانی با اختصاص حدود 11 میلیون دلار بودجه در فضایی به وسعت 75 هکتار و با حضور 36 کشور از سراسر جهان برگزار شد. آمارها حکایت از آن دارند که بین 13 تا 16 میلیون نفر از این رویداد بزرگ بازدید کردند. در این شماره، برخی ویژگی‌های مهم این اکسپو را که سرآغاز چند اتفاق ماندگار بود، مرور می‌کنیم.
ساخت و ساز
تا شش ماه قبل از افتتاح رسمی اکسپو 1878، به دلیل چالش‌های سیاسی که دولت فرانسه را از توجه کافی به این نمایشگاه بازداشته بود، کار ساخت و ساز محل برگزاری این اکسپو تا روز افتتاحیه همچنان ناتمام باقی مانده بود. با این حال، در ماه آوریل همان سال تلاش‌های فراوانی به عمل آمد و تا روز اول ژوئن (یک ماه پس از افتتاح رسمی) کار ساخت و ساز به طور کامل پایان یافت.
این اکسپو در فضایی بسیار بزرگ‌تر از آنچه پیش از آن به رویداد مشابهی در جهان اختصاص یافته بود، برگزار شد. وسعت نمایشگاه حدود 270 هزار متر مربع بود و ساختمان اصلی آن فضایی به مساحت 220 هزار متر مربع را پوشش می‌داد. برای سهولت دسترسی به محل نمایشگاه، ایستگاه قطار شهری «شا دی مارس» با ایجاد چهار مسیر نوسازی و بهسازی شد. در اکسپو 1878 پاریس، نیمی از کل فضای نمایشگاه در اختیار فرانسوی‌ها بود و نیم دیگر آن به کشورهای دیگر اختصاص داشت. در نمایشگاه 1878 پاریس، کشور آلمان تنها غایب بزرگ بود، با این حال تعدادی نقاشی از هنرمندان آلمانی در این اکسپو به نمایش درآمد. در اکسپو 1878 پاویون آمریکا حضور پررنگی داشت و تعدادی از افراد بلندپایه این کشور (به عنوان نمونه، پیرس یانگ نماینده پیشین کنگره و فرمانده ارتش کنفدراسیون ایالات متحده؛ فلوید پری بیکر سردبیر یکی از روزنامه‌های ایالت کانزاس؛ همچنین تنی چند از ژنرال‌های ارتش، سیاستمداران و هنرمندان مشهور) به عنوان فرستاده ویژه در این نمایشگاه حضور پیدا کردند. بریتانیا به همراه تعدادی از مستعمرات خود (هند، کانادا، نیوساوث ولز، کوئینزلند، استرالیای جنوبی و...) نزدیک به یک سوم از فضای اختصاص یافته به ملل غیرفرانسوی را در اختیار داشت. پاویون بریتانیا تحت کنترل و نظارت کمیسیون سلطنتی قرار داشت که ریاست آن به عهده شاهزاده ولز بود.
شگفتی‌های اکسپو
در اکسپو 1878 پاریس، آثار هنری و ماشین‌آلات جدید در سطح بسیار بزرگ و گسترده‌ای عرضه شدند. برای نمایش نمونه‌های برتر از معماری بومی بسیاری از کشورهای اروپایی و چندین کشور از آسیا، آفریقا و آمریکا، «خیابان ملل» به طول 730 متر اختصاص داده شد. گالری ماشین‌آلات (به عنوان ویترین صنعت) ساختمانی فلزی با طاق‌های کوتاه سراسری بود که طراحی آن را‌هانری د دیون (78-1828 میلادی) انجام داده بود. بسیاری از ساختمان‌ها و مجسمه‌ها از ماده «استاف» ساخته شده بودند. استاف یک ماده‌ ساختمانی موقت و کم هزینه متشکل از کنف، گچ و سیمان است که برای نخستین بار به سال 1876 در پاریس ساخته و عرضه شد.
در کرانه شمالی رود «سن» و در منطقه «تروکادرو» کاخ باشکوهی برای برپایی این نمایشگاه ساخته شد. این ساختمان زیبا و شکوهمند دارای برج‌هایی به ارتفاع 76 متر و دو گالری در دو طرفش بود. این کاخ تا سال 1937 پابرجا بود. در 30 ژوئن 1878 بخش سر «مجسمه آزادی» (که بعدها به آمریکا منتقل شد) به طور کامل در باغ تروکادرو به نمایش گذاشته شد. بخش‌های دیگر این مجسمه در «شا دی مارس» به نمایش درآمدند.
در میان ابداعاتی که در اکسپو 1878 پاریس به نمایش گذاشته شد، می‌توان به تلفن الکساندر گراهام بل اشاره کرد (این اختراع مهم پیش از آن در نمایشگاه فیلادلفیا، اکسپو قرن به نمایش درآمده بود). همچنین روشنایی قوس الکتریکی در سراسر خیابان «لا اپرا» نصب شده بود. در ماه ژوئن، برگزارکنندگان اکسپو با استفاده از لامپ‌های قوس الکتریکی «یابلوچکف» که برق خود را از دینام‌های «زنوبی گرم» می‌گرفتند، کل این خیابان را نورباران کردند. توماس ادیسون، مخترع بزرگ آمریکایی نیز مگافون و گرامافون خود را در اکسپو 1878 پاریس در معرض دید عمومی قرار داد.
جوایز برتر
در طول نمایشگاه، هیات‌های داوری بین‌المللی با ارزیابی هر آنچه از سراسر جهان عرضه شده بود، به برترین آثار و ابداعات مدال‌های طلا، نقره و برنز اهدا کردند. یکی از محبوب‌ترین و پرطرفدارترین بخش‌ها، پاویون مردم‌شناسی بود که در آن ویژگی‌های 400 انسان از اقوام و نژادهای مختلف معرفی شده بود. موتور خورشیدی «اگوستین موچو» که قادر بود انرژی خورشیدی را به نیروی بخار تبدیل کند، با توجه ویژه مردم و داوران مواجه شد. بر این اساس موچو توانست به خاطر ابداعاتش مدال طلا دریافت کند. یکی از مهم‌ترین ابداعات موچو، تولید یخ با استفاده از حرارت متمرکز شده نور خورشید بود.
در بخش نقاشی، «یان ماتیکو» به مدال طلا دست یافت. مدال طلای عکاسی نیز به «آیمی دوپون» تعلق گرفت.
بازدیدکنندگان
بر اساس آمارهای غیررسمی، بین 13 تا 16 میلیون نفر از اکسپو 1878 پاریس دیدن کردند. این امر یک موفقیت مالی بزرگ را رقم زد. پس از محاسبه ارزش ساختمان‌های دائمی و کاخ تروکادرو که بعدها به شهر پاریس فروخته شد، هزینه برگزاری این رویداد برای دولت فرانسه (شامل هزینه ساخت و ساز و نیز هزینه‌های اجرایی و عملیاتی) اندکی کمتر از یک میلیون پوند انگلیس اعلام شد. مجموع افرادی که در زمان افتتاح نمایشگاه از پاریس دیدن کردند، 571 هزار و 792 نفر بود که 308 هزار و 974 نفر بیشتر از تعداد افراد وارد شده به پایتخت فرانسه در سال 1877 میلادی و 46 هزار و 21 نفر بیشتر از تعداد بازدیدکنندگان از نمایشگاه 1867 پاریس بود.
اکسپو 1878 پاریس توان تجاری و قدرت رقابت فرانسه را افزایش داد. به علاوه درآمد حاصل از تعرفه‌ها و عوارض گمرکی به دلیل حضور بازدیدکنندگان خارجی حدود 3 میلیون پوند بیشتر از سال قبل از برگزاری نمایشگاه بود.
در همین حال، همزمان با برگزاری اکسپو 1878 پاریس، چندین نشست و همایش تخصصی برای تعیین و اجماع بر سر استانداردهای بین‌المللی در حوزه‌های مختلف بر پا شد. به عنوان مثال، ویکتور هوگو نویسنده مشهور فرانسه ریاست همایش «حمایت از مالکیت ادبی» را به عهده داشت که در نهایت به درک و فرمول‌بندی قوانین بین‌المللی کپی رایت منجر شد. به همین ترتیب، نشست‌هایی برگزار شد تا ارسال نامه از کشوری به کشور دیگر استاندارد شود. همچنین همایش بین‌المللی بهبود شرایط افراد نابینا یکی از همایش‌های موفقی بود که به پذیرش و تصویب سیستم بین‌المللی «خط بریل» منتهی شد.
صنایع دستی
در اکسپو 1878 پاریس تعداد زیادی مجسمه که معرف قاره‌ها و کشورهای مختلف جهان بود، به نمایش گذاشته شد. یکی از زیباترین آثار هنری که در این اکسپو به نمایش درآمد، جلد کتابی تحت عنوان «کتاب ساعت‌ها» بود. شرکت پاریسی «گروئل و انگلمان» که برای ساخت جلدهای باشکوه و پر زرق و برق خود شهرت داشت، این جلد را آماده کرده بود. سازنده این اثر هنری، آلکس فالیز جواهرساز مشهور پاریسی بود که برای روی جلد از طرح معروف «ستایش مجوسان» استفاده کرده بود. این مجلد فاقد کتاب بود که نشان می‌دهد، این جلد صرفا برای نمایش در اکسپو 1878 پاریس ساخته شده بود.
فرجام کار
پس از پایان اکسپو 1878 پاریس، بیش از یک دهه طول کشید تا فرانسوی‌ها دوباره نمایشگاه بزرگی برگزار کنند. اکسپو بعدی که 33 کشور در آن حضور داشتند، به سال 1880 در ملبورن استرالیا برگزار شد که در شماره بعدی به آن می‌پردازیم. البته تا پایان قرن نوزدهم، فرانسوی‌ها دو بار دیگر موفق به برگزاری اکسپو شدند.