عصر نمایشگاه- جنگ جهانی اول و دوم، اروپا را با خاک یکسان کرد. لازم بود این قاره سبز پس از جنگ دوباره ساخته شود، بنابراین برای رسیدن به این هدف بزرگ، ضرورتا باید طرحی نو را مورد توجه قرار میدادند و از بزرگانی که مخالف این جنگها بودند، کمک میگرفتند چرا که در غیر این صورت همچنان باید با گرفتاریهای جنگ دست و پنجه نرم میکردند. برای بازسازی اروپا نیاز به استفاده از نظامهای نوین مدیریتی بود.
به گزارش پایگاه خبری«عصر نمایشگاه», در این ارتباط دیدگاههای جدید نیز ارائه شد، اما مهندسی ارزش ( Value Engineering ) چند هزار فرسنگ دورتر از اروپا و در قاره آمریکای شمالی پدیدار گشت و امروزه در سراسر جهان و در کلیه فعالیتهای تجارت بینالملل نقش تعیین کنندهای دارد .
براساس گزارش ویژه توسعه مدیریت، چهار دهه پیش "مهندسی ارزش" به گستره ادبیات مدیریتی جهان راه یافت. در سال 1961 لارنس مایلز، کتاب "روشهای فنی تحلیل و مهندسی ارزش" را منتشر کرد. در این کتاب، تحلیل ارزش به عنوان نگرشی سازمان یافته برای شناخت و حذف هزینههای غیرضروری معرفی شد و این نخستین گام در انتشار ادبیات "مهندسی ارزش" بود . در امتداد چنین مسیری ، کتاب "مهندسی ارزش" بود .
کتاب "مهندسی ارزش در مدیریت پروژه" در سال 1995 توسط "ساکسنا و کریشنان" منتشر شد و با گامهای بعدی "مهندسی ارزش" به صورتی در ادبیات مدیریتی جهان جای گرفت که امروزه مفهومی کاملا شناخته شده و با کاربرد و کارایی فراوان است .
در آغاز مطرح شدن "مهندسی ارزش"، تحلیل ارزش به مثابه دیدگاهی جدید، خلاق و سامان یافته در راستای شناسایی و حذف موارد غیرضروری مطرح شد و آرام آرام به عنوان یک شیوه فنی، در فعالیتهای اجرایی و طراحی کشورهای مختلف مورد استفاده قرار گرفت به گونهای که امروزه این روش فنی در سراسر جهان گسترش یافته است .
توسعه مدیریت، در ادامه گزارش به شکل گرفتن تحلیل ارزش در شرکت جنرال الکتریک در دهه 40 میلادی میپردازد. این فکر خام، نیاز به طی مراحل طراحی و تدوین داشت. "هری ارلیکر" معاون بخش خرید شرکت جنرال الکتریک براین باور بود که مقابله با تنگناهای ناشی از جنگ جهانی دوم نیازمند تدابیری ویژه است. به همین علت در ذهن وی اندیشه استفاده از مواد و طرحهای جایگزین به وجود آمد. وی اعتقاد داشت که مواد، مصالح و طرحهای جایگزین که به علت کمبودهای ناشی از جنگ دوم جهانی به کار گرفته میشود، دارای هزینه کمتر و عملکرد بالاترند. اندیشه "هری ارلیکر" توسط "لارنس مایلز" مهندس شرکت جنرال الکتریک عملیاتی شد .
لارنس مایلز شیوههای تلفیقی و مرحله به مرحله را برای "تحلیل ارزش" به کارگرفت. اواخر دهه 40 میلادی در شرکت جنرال الکتریک، فرصت مناسبی برای تحلیل ارزش، کاهش هزینهها و پایه گذاری روش فنی موسوم به "مهندسی ارزش" پدید آمد .
در این شرکت چند تیم کاری متشکل از کارکنان زبده و متخصص برای بررسی عملکرد محصولات تولیدی تشکیل شد. در این گروههای ویژه، روشهای مبتکرانه در راستای حفظ سطح کارایی، ایجاد تغییرات در محصولات و کاهش هزینهها به کارگرفته شد. عملکرد مثبت گروههای کاری سبب شد که تحلیل ارزش به عنوان یک استاندارد در شرکت جنرال الکتریک به کار گرفته شود. کاربرد شیوه " تحلیل ارزش " نتایج مثبت چشمگیری را به دنبال داشت و سایر شرکتها نیز این روش را به تدریج به کار گرفتند و این آغاز شکل گیری و کاربرد گسترده و همه جانبه از شیوه و فن "مهندسی ارزش" است . از آن زمان، در فهرست بزرگان علم مدیریت جهان، نام "لارنس میلز" به عنوان بنیانگذار مهندسی ارزش ثبت شد .
نمایشگاههای بینالمللی و مهندسی ارزش
هدف نهایی "مهندسی ارزش" در نمایشگاههای بینالمللی نیز پایین آوردن قیمت تمام شده در بخشهای مختلف و در نتیجه کاهش قیمت تمام شده کل است. گواینکه مدیران سایتهای نمایشگاهی جهان گاهی اوقات نسبت به کاربرد "مهندسی ارزش" در نمایشگاهها خوشبین نیستند چراکه اعتقاد دارند، نمایشگاهها والاترین جایگاههای نمایش توانمندیهای انسانها به شمار میروند و در نتیجه باید به زیباترین شکل ممکن آراسته شوند. از سوی دیگر این مدیران نگران بعضی از برگزارکنندگان هستند که با وجود دریافت وجوه قابل توجه از شرکت کنندگان، با بهره گیری از "مهندسی ارزش"، نمایشگاهها و به ویژه نمایشگاههای بینالمللی را از جایگاه ارزشمند خود تنزل دهند و در بلندمدت، بازدیدکننده که خود درایتی بالا دارد از این کاهش سطح متاثر شود و دیگر به نمایشگاه نیاید .
به هر حال جلوی تغییر در سیستمهای مدیریت نمایشگاهی را نمیتوان گرفت . اکنون چند سال است که رکود بر مناسبات جهانی سایه افکنده است و در این ارتباط و برای مبارزه با آن، شرکتها در سراسر جهان تلاش میکنند با بهره گیری از مهندسی ارزش، هزینههای خود را تقلیل دهند و آن را در حد معقول حفظ کنند. طی سالهای اخیر، بیشتر غرفه سازان در سراسر جهان میکوشند قیمتهای ساخت و ساز را پایین بیاورند و تا آنجا که بتوانند بیشتر سفارش غرفه سازی را دریافت کنند .
این واقعیت اجتناب ناپذیر یکی از دلایل اصلی محافظه کار بودن مدیران سایتهای نمایشگاهی در واگذاری مجوز برگزاری نمایشگاهها به بعضی از مجریان است . مدیران سایتهای نمایشگاهی با این سیاستهای نمایشگاهی، تصور میکنند نوعی "رادارهای حساس" کنترل کننده محوطه نمایشگاه را نصب کردهاند . در حالی که واقعیت اینچنین نیست و آنها میتوانند با گردهماییهای علمی با مشارکت مجریان نمایشگاهی، غرفه گذاران، غرفه سازان، ارائه دهندگان خدمات نمایشگاهی و حتی بعضی از نمایندگان بازدیدکنندگان، روش صحیح و منطقی استفاده از مهندسی ارزش که در حقیقت بهوجود آورنده "مدیریت ارزش" است را تدوین کنند و استانداردهای ویژهای را در این ارتباط حاکمیت بخشند .
"مدیریت ارزش" میتواند در خدمت فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی سطح بالا همچون برگزاری نمایشگاههای بینالمللی و جهانی قرار گیرد. بازدیدکنندگان که هدف اصلی موسسات نمایشگاههای بینالمللی را تشکیل میدهند نیز باید توجه داشته باشند که آنچه را که در نمایشگاهها به دنبالش خواهند بود، کالاها و خدمات ابتکاری و با کیفیت است. پذیرش این واقعیت در حقیقت نوعی همکاری جمعی محسوب خواهد شد که از خرد جمعی سرچشمه میگیرد . تجربه جهانی نشان داده است که در مقابل بهکارگیری هر واحد از "مهندسی ارزش"، بین دو تا پنج واحد صرفه جوئی نهفته است .
"مهندسی ارزش" به همه دست اندرکاران صنعت نمایشگاهی کمک میکند خود را از وضعیت موجود به وضعیت ایده آل برسانند و در عین حال از صرف هزینههای بیهوده پرهیز کنند .
مهندسی ارزش دارای سه جنبه مهم است که عبارتند از :
1- استفاده از ادوات چند منظوره و گروههای متخصص که فعالیتهای خود را مرتبط با تعدیل هزینهها تنظیم میکنند .
2- روش سیستماتیک ارزیابی ارزش و کارکرد و خدمات در چارچوب سیستم کنترل پروژه، متناسب با توجهی که شرکتکنندگان و بازدیدکنندگان به آن نشان میدهند و مقدار هزینهای که برای دستیابی به آن میپردازند، تعیین میشود .
3- تمرکز روی ساده سازی خدمات و در نتیجه پایین آوردن هزینههای مربوطه .
"مهندسی ارزش" معیار قابل قبول برای سنجش دیدگاهها و عملکردهای مدیران و کارشناسان نمایشگاههای بینالمللی و جهانی است .
فراز مدرس
faraz@7thdimension.ir
دانلود با کیفیت