به گزارش پایگاه خبری «عصرنمایشگاه»به نقل از جام جم ،این گزارش با انتقاداتی از سوی برگزارکنندگان غرفه ایران مواجه شد، به همین دلیل این بار سراغ حاضران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت 2017 رفتیم و نظرات آنها را درباره اهم نقاط قوت و ضعف غرفه ایران در این رویداد جویا شدیم.

نمایشگاه فرانکفورت یعنی ما هستیم

امیر بیگ‌محمدی، مسئول آژانس ادبی تماس و نماینده مجمع ناشران دفاع مقدس در نمایشگاه کتاب فرانکفورت می‌گوید: ما بدون گذراندن مراحل کسب‌وکار فضای بین‌المللی به دنبال سهمی از بازار جهانی هستیم! ما هنوز یک سایت مناسب برای مخاطبان خود و خریداران آثار ایرانی از خارج کشور نداریم. هنوز اسم‌های نویسندگان ما در اینترنت به زبان انگلیسی بالا نمی‌آید. ما در دنیای مجازی برای معرفی آثار و ادبیاتمان حد صفر داریم. در دنیای اینترنت نام‌آوران معاصر ما محلی از اعراب ندارند. ناشران و تشکل‌های شرکت‌کننده در نمایشگاه، سایت دوزبانه ندارند. ما در جشنواره‌های کتاب خارج از کشور حضور جدی نداریم. ما در فقر مترجمان از زبان فارسی به زبان‌های دیگر هستیم.

نمایشگاه فرانکفورت یعنی ما هستیم؛ یعنی ما تقاضای تعامل داریم؛ می‌خواهیم بدانیم قاعده چیست. سرپاییم حتی نشسته! اگر هم دولت قانون کپی‌رایت را تصویب نکند، ما قاعده‌مندیم؛ یعنی ما هستیم و فرهنگ ما تحریم نشدنی است.

آن چیزی که در نمایشگاه کتاب فرانکفورت2017 دیده شد، حاکی از عزم و اراده برای جبران کاستی‌ها بود. پس می‌شود؛ اگر بخواهیم. ساختارهای مناسب و نیروی انسانی کارآمد می‌تواند ظرفیت‌های موجود را به‌کار گیرد و راه پیشرفت را در نقشه فرهنگی جهان بیابد.

توجه به کیفیت نشست‌ها به جای کمیت آنها

مریم رونق، نماینده انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی در نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت و سفیر بیزینس کلاب نیز می‌گوید: اگر بخواهم به سرفصل موارد چگونگی حضور ایران در فرانکفورت بپردازم، باید گفت محل برگزاری نشست‌ها بهتر و نشست‌ها خیلی منظم تر شده است. غرفه ایران خیلی مرتب و منظم بود. از طرفی ناشران، تشکل‌ها و آژانس‌های ادبی با برنامه‌های بیشتر و مرتب‌تری آمده بودند.

ما در قسمت ناشران دانشگاهی برنامه داشتیم، با انجمن‌های بین‌المللی گفت‌وگو کنیم که محقق شد و با چند انجمن بین‌المللی دانشگاهی صحبت کردیم و در حوزه آموزش و تحولات، گفت‌وگوهای خوبی با آن‌ها رد و بدل شد.

اما در جهت بهبود حضور غرفه ملی ایران در این رویداد پیشنهاد می‌کنم، از تعداد نشست‌ها کم و به کیفیت نشست‌ها اضافه شود. شاید این به بهبود شرایط غرفه برای سال بعد کمک کند.

این نشست‌ها برای غرفه ملی ضروری و پرمنفعت است. هر کس در حوزه تخصصی خود و به فراخور صنف خود نشست برگزار و گفت‌وگو می‌کند. این نشست‌ها باعث می‌شود، باب گفت‌وگو با طرف‌های بین‌المللی باز شود. خیلی از آن‌ها افرادی هستند که براحتی ایران نمی‌آیند و نمایشگاه فرانکفورت از این حیث که چنین فرصتی را ایجاد می‌کند که با آنها وارد تعامل شویم، یک غنیمت است.

اگر غرفه کودک هم کنار غرفه اصلی باشد، شاید بهتر شود. البته از این موضوع مطمئن نیستم. چون گفته می‌شد که غرفه کودک در نمایشگاه فرانکفورت دور است و این دوری باعث شده ارتباطش با غرفه ملی از دست برود.

درباره تک‌فروشی کتاب از سوی ناشران در نمایشگاه فرانکفورت اطلاعات زیادی ندارم، چون من به نمایندگی از یک تشکل رفته بودم، اما حتی دیدم که غرفه آلمان هم در روز آخر نمایشگاه فروش کتاب داشت. حتی اطلاع‌رسانی کرده بودند که از ساعت 11 به بعد در روز آخر فروش دارند. در سالن شش که ناشرانی مثل پنگوئن بودند هم تک‌فروشی صورت می‌گرفت.

کتابفروشی چه ایرادی دارد

علیرضا رئیس‌دانایی، مدیر مسئول مؤسسه انتشارات نگاه معتقد است: نمایشگاه کتاب فرانکفورت برای نشر ایران، میدانی است که در آن می‌توان تجربه‌های یک سال گذشته نشر جهان را بعینه دید و همین بازدید، فارغ از زبان‌دانی بسیار درس‌آموز است و در باب کاغذ، چاپ، صحافی، موضوعات مورد اقبالِ در جهان، تیراژ و ده‌ها موضوع دیگر اطلاعات درجه اول در اختیار ناشر می‌نهد. نمایشگاه کتاب فرانکفورت علاوه بر این که بزرگ‌ترین بازار اقتصادی نشر کتاب در جهان است، میدانی برای تعامل گفت‌وگو و ابهام‌زدایی است.

از گذشته نه‌چندان دور حضور ایران در نمایشگاه بیشتر تنش‌آفرین و توسط نهادهای دولتی، میدانی برای بحث سیاسی بود. در دو سال اخیر امکان حضور ناشران بخش خصوصی در این نمایشگاه فراهم آمده که خود اتفاق میمونی است.

نشر در ایران تا رسیدن به قالب‌های حرفه‌ای راهی بس طولانی پیش رو دارد که مهم‌ترین آن ضعف اقتصادی حوزه عمومی نشر است و اشکالات ساختاری فراوانی وجود دارد که تنها با مشی صبوری و تجربه‌اندوزی می‌شود آنها را برطرف ‌کرد.

ناشران ایرانی چون نمی‌توانستند به شکل رسمی به مبادله (خریدوفروش) حق رایت بپردازند، جز ایجاد زمینه بحث و گفت‌وگو یا عرضه کتاب به هموطنان غربت‌نشین کار چندانی نمی‌توانند انجام دهند و اصولا در نمایشگاه فرانکفورت کتاب‌ها به‌صورت تک‌جلدی ارائه می‌شوند، پس چه ایرادی دارد اگر کتابی هم ‌فروخته شود. این که فرموده‌اند این کار خیلی واضح انجام می‌شده جای شگفتی دارد، چرا واضح نباشد، مگر جرم و جنایتی صورت می‌گرفته که باید پنهانی انجام شود.