به گزارش پایگاه خبری «عصرنمایشگاه»،یکی از نکات مهم در مقوله رونق صنعت نمایشگاهی، تفکیک فعالیت‌های دولتی و خصوصی در این صنعت می‌باشد. بررسی‌های فراوانی درباره خصوصی بودن یا دولتی بودن صنعت نمایشگاهی صورت گرفته است که هر کدام به بخشی از مشکلات و مزایای ناشی از خصوصی یا دولتی بودن نمایشگاه‌ها اشاره کرده‌اند. در یک طرف، مجریان برگزارکننده بخش خصوصی قرار دارند که با توجیه انجام سرمایه‌گذاری‌های فراوان در این بخش توسط بنگاه‌های نمایشگاهی خصوصی و لزوم سود آوری از طریق فعالیت نمایشگاهی، خواستار خصوصی سازی کامل در صنعت نمایشگاهی بوده و در سمت دیگر، طیف طرفداران سرسخت دولتی سازی در صنعت نمایشگاهی قرار دارند که با ذکر دلایلی از قبیل نقش حاکمیتی دولت در برگزاری نمایشگاه‌ها و آثار و تبعات کلان نمایشگاه‌ها، خواستار دخالت بی چون و چرای دولت در برگزاری و سیاستگذاری نمایشگاه‌ها هستند، ضمن اینکه هر دو بخش و طیف نیز سرمایه‌گذاری‌هایی در خصوص برگزاری نمایشگاه‌ها انجام داده‌اند. البته هیچ یک از طرفداران دو نظریه مذکور راهکاری جهت نیل به اهداف خود ارائه نداده و دیدگاه خود را ابتر گذاشته‌اند. فراموش نشود که نقد وضعیت موجود، اولین گام در جهت بهبود امور بوده و لازم است با ارائه راهکارهای منطقی در این خصوص اقدامات نهایی را انجام داد. متاسفانه صنعت نمایشگاهی فاقد مبانی تئوریک و علمی بوده و کلیه تلاش‌های کارشناسان برای شناساندن و رونق این صنعت، در تجربیات ایشان خلاصه شده است و هیچ مطالعه علمی در خصوص صنعت نمایشگاهی به صورت مستدل صورت نگرفته است.

سال‌هاست که مناقشه در خصوص برگزاری نمایشگاه‌ها بین بخش‌های دولتی، خصوصی و تعاونی و سهم خواهی هر یک از این مهم، عرصه را چنان تنگ کرده است که رشد و بالندگی در این صنعت اثرگذار بر تولید و تجارت کشور را به حداقل خود رسانده است و سرمایه‌گذاری در این بخش را به سمت صفر میل داده است‌. در حالی که بسیاری از کشورهای جهان سعی کرده‌اند با سیاستگذاری‌های مناسب، کشور خود را به عنوان یکی از مراکز نمایشگاهی معرفی کنند، این فرصت بی بدیل در کشور ما رو به فراموشی گذاشته و ایران که می‌تواند حداقل به عنوان هاب منطقه‌ای نمایشگاهی در خاورمیانه و جنوب غرب آسیا معرفی شود، هنوز در چند و چون برگزاری نمایشگاه‌ها سردر گم است. اختلاط در موضوع سیاستگذاری  و تصدی‌گری میان دو بخش خصوصی و دولتی و دیدگاه‌های هر یک در این موضوعات، انرژی زیادی از فعالان صنعت نمایشگاهی گرفته به نحوی که بحث و بررسی در خصوص چگونگی برگزاری یک نمایشگاه تجاری موفق، اثرگذاری تجاری، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی نمایشگاه‌ها و چگونگی استفاده بهینه از فرصت نمایشگاه‌ها جهت توسعه تجارت و بازرگانی داخلی و خارجی و در یک کلام برنامه ریزی موثر جهت استفاده بهینه از فرصت برگزاری نمایشگاه‌ها، جای خود را به رقابت‌های ناسالم میان مجریان نمایشگاهی داده است. تا زمانیکه به نمایشگاه به عنوان یک فعالیت انتفاعی نگریسته شود و ساختار صنعت نمایشگاهی به غیر انتفاعی تغییر نکند، خصوصی سازی و یا دولتی سازی در صنعت نمایشگاهی راه به جایی نخواهد برد. کثرت و تنوع شرکت‌های نمایشگاهی اعم از شرکت‌های نمایشگاهی واجد فضای نمایشگاهی (سایت) و شرکت‌های نمایشگاهی بخش فاقد فضای نمایشگاهی در تهران و شهرستان‌ها و ورود سایر نهادهای غیر تجاری در مقوله برگزاری نمایشگاه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در خصوص ایجاد فضاهای نمایشگاهی بدون انجام مطالعات کامل و عدم توجه به توانمندی‌های تجاری و بازرگانی کشور، معضلی است که تاکنون راهکاری برای آن اندیشیده نشده است. از سوی دیگر بنگاه‌های تولیدی و صادراتی علاقمند به حضور در نمایشگاه‌ها از عدم شفافیت در قوانین و مقررات نمایشگاهی از یکسو و همچنین حقوق خود در مواجهه با برگزارکنندگان اطلاع چندانی نداشته و بعضا درگیر مسائل حقوقی ناشی از تضییع حقوق‌شان توسط برخی افراد سودجو در داخل و خارج از کشور می‌شوند. فضای ایجاد شده در کشور به ویژه پس از برجام و اقبال برگزارکنندگان و مجریان خارجی جهت برگزاری نمایشگاه‌های معتبر و واجد اهمیت و سابقه در ایران، فرصت ممتازی برای تعیین تکلیف وضعیت نمایشگاه‌ها فراهم کرده است تا برای یکبار در خصوص صنعت نمایشگاهی تصمیم جدی و در برگیرنده منافع عموم فعالان این بخش اتخاذ گردد. به دیگر سخن، تعیین تکلیف جایگاه مجریان نمایشگاهی اعم از دولتی و خصوصی و بازنگری در شرح وظایف هر یک رسالتی است که به عهده فعالان صنعت نمایشگاهی می‌باشد. دولت به عنوان سیاستگذار صنعت نمایشگاهی، اقدامات شایسته‌ای در خصوص وظایف حاکمیتی خود انجام داده است که از آن جمله می‌توان به قانونگذاری در خصوص برگزاری نمایشگاه‌ها و نظارت و ارزیابی نمایشگاه‌های برگزار شده و یا در حال برگزاری در داخل و خارج از کشور اشاره کرد. ولی متاسفانه در بخش برگزاری نمایشگاه که وظیفه ذاتی بخش خصوصی بوده و لازم است ضمن تبعیت از قوانین و مقررات موجود، اقداماتی در خصوص بهبود فضای تجاری کشور انجام دهند، نابسامانی‌هایی وجود داشته که بخش اعظم آن ناشی از رقابت‌های نادرست و تخطئه یکدیگر با هدف برگزاری نمایشگاه‌های متعدد توسط یک مجری در داخل و خارج از کشور است‌. به عبارت دیگر بسیاری از مجریان نمایشگاهی بدون توجه به اهداف مستتر در برگزاری نمایشگاه‌ها، نسبت به برگزاری نمایشگاه‌ها در داخل و خارج از کشور اقدام نموده و از آنجا که درخصوص بسیاری از آنها سیاستگذاری لازم انجام نشده است،در نهایت شاهد نابسامانی در برگزاری نمایشگاه‌ها و عدم رضایت شرکت‌کنندگان در نمایشگاه‌ها در جهت نیل به اهداف از پیش تعیین شده هستیم.
به نظر می‌رسد لازم است در یک فضای کارشناسی نسبت به تبیین حیطه اختیارات هر یک از بخش‌های خصوصی و دولتی اقدام شود و از سوی دیگر نسبت به تشویق مجریان نمایشگاهی در خصوص سرمایه‌گذاری در صنعت نمایشگاهی نیز اقدام گردد. بسیاری از مجریان نمایشگاهی که داعیه بین‌المللی شدن دارند، هنوز به صنعت نمایشگاهی به صورت سنتی می‌نگرند و قصد دارند با ابزارهای قدیمی به رقابت با بزرگان صنعت نمایشگاهعی بپردازند که بی شک در این رقابت، محکوم به شکست خواهند بود. شاید از دیدگاه بسیاری خصوصی سازی در صنعت نمایشگاهی رخ داده باشد، ولی فراموش نشود که این خصوصی سازی بدون درنظر گرفتن جوانب صورت پذیرفته و معلوم نیست کدام بخش از این صنعت کارآفرین، مشمول خصوصی سازی شده است. امید است با همفکری، معاضدت و همیاری سایر بخش‌ها شاهد رشد بیش از پیش صنعت نمایشگاهی در داخل و خارج از کشور باشیم‌. بی شک برگزاری نمایشگاه‌ها به نحو احسن و توسط مجریان ایرانی تاثیر زیادی در شناخت کشورهای دیگر از توانمندی‌های جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت و حرکت به این سو، از ضروریات توسعه صنعت نمایشگاهی به شمار می‌رود.

دکتر احسان قمری