به گزارش پایگاه خبری «عصر نمایشگاه»، بر این اساس، در میزگردی که با اعضای جدید هیات مدیره انجمن غرفه‌سازان ترتیب دادیم، به بررسی وضعیت غرفه‌سازی در کشور و آشنایی با دیدگاه‌های آنان پرداختیم. در این میزگرد پرسش‌های متعددی مطرح شد. به عنوان مثال، پرسیدیم استانداردهای غرفه‌سازی شما چیست؟ معیار و ضابطه‌ای دارید؟ یا کار را بر حسب عادت انجام می‌دهید؟ حرف‌های شنیدنی اعضای جدید انجمن غرفه‌سازان را در ادامه بخوانید.

منوچهر جعفری‌زاده
رئیس هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی غرفه‌سازان
اینکه زمینی در اختیار مشارکت‌کننده از طرف مجری قرار می‌گیرد و نقطه آغاز طراحی بعد از آن است. نکته این است که ممکن است غرفه به خاطر فرم قرار‌گیری و دلایل دیگر شرایط دافعه به وجود بیاورد. معمولا سایت‌های نمایشگاه در ابعاد بزرگی نیستند و زمینی که به برندها و شرکت‌ها می‌دهند، ابعاد کوچکی دارند. گاه حتی غرفه‌های 4‌بر باز به برندهای بزرگ هم نمی‌رسد. با این حال، در شرایط خوب، طرح خوبی برای غرفه آماده می‌شود که اگر با گرافیک خوبی همراه شود، با نورپردازی خوب، شرکت منافع خوبی را در نمایشگاه کسب می‌کند. اما مدت‌هاست این موارد شبیه یک اتفاق شده است. ملاحظات هزینه‌ای وجود دارد، ملاحظات و قانون‌های نمایشگاهی وجود دارد، یکسری از قوانین دست و پا گیر کار را سخت کرده‌اند. به خاطر همین ما در گذشته خیلی بهتر کار می‌کردیم و غرفه‌هایی شبیه کارهای خارجی می‌ساختیم؛ امروز این کارها کمتر شده است. مثلا نمایشگاه‌های نفت ایران و ایران پلاست قبلا در یک سالن کار می‌شد اما امروز غرفه‌های کوچک 200 متری برایشان ساخته می‌شود. یا مثلا شرکتی مثل پتروشیمی نگاه دولتی را در ساخت غرفه اعمال می‌کند. امروز حضور مشارکت‌کننده‌های زیاد در نمایشگاه کار را بسیار فشرده می‌کند در نتیجه شاهد غرفه‌های بسیار زیبا مانند گذشته نیستیم. در مورد استانداردها باید عرض کنم، ما در دوره قبلی تنظیم کتابچه فنی غرفه‌سازی را تا 80 درصد پیش بردیم. این کتابچه فنی در مورد استحکام غرفه‌ها و مسائل مربوط به آن صحبت می‌کند. در این دوره انتظار داریم کتاب تکمیل و به عنوان یک سند فنی به نمایشگاه ارائه شود و پیرو آن، استانداردها تعریف شود. حتما باید کار کارشناسی شود و تجربیات جهانی در آن لحاظ شود. اینکه چقدر موفق باشیم بسته به زحمتی است که در این راه می‌کشیم.
یک سری از قوانین نمایشگاه بر اساس نگرانی‌های شرایط کار به وجود آمده است. از سال‌ها پیش تعداد نفرات فنی تغییر نکرده و همه پیرتر و خسته‌تر شده‌اند. نیروی انسانی که کار عملیاتی در نمایشگاه می‌کنند، واقعا خسته هستند. خود نمایشگاه تفکرش به سمت ایجاد قوانین پیشگیرانه است. قوانین پیشگیرانه بعضی مواقع آنقدر سرسختانه و نگران‌کننده است که واقعا در کار مجریان و غرفه‌سازان تاثیر منفی می‌گذارد؛ از یک پوستر معرفی طرح گرفته تا مسائل فنی بزرگ. کتابچه مدونی هم برای آن وجود ندارد. این قوانین تنها رفع دل‌نگرانی مدیران بالادستی واحد فنی نمایشگاه است. قوانین خیلی دست و پاگیر شده و مدیران نمایشگاه بین‌المللی چاره‌ای نداشتند و قوانین پیشگیرانه گذاشتند؛ بازخورد آن هم شده اینکه غرفه‌سازان قوانین را دور بزنند و یا تنها به غر زدن بسنده کنند. حداقل عملکرد مدیران نمایشگاهی در این دوره خوب بود و از گفت‌وگو استقبال کردند، به دنبال راهکار بودند و از ما خواستند راهکار ارائه دهیم. هم‌اکنون ما مشغول کار کارشناسی هستیم تا راهکارهایی پیشنهاد کنیم و بتوانیم قوانین را طوری اصلاح کنیم که دل‌نگرانی‌های نمایشگاه مد‌نظر قرار گیرد. ان‌شاءالله با راهکارهای ارائه‌شده از سوی انجمن غرفه‌سازی، خروجی‌های خوبی خواهیم داشت.

ماهنامه نمایشگاه: در جهان وقتی می‌خواهند غرفه‌ها را رتبه‌بندی کنند، طبقه‌بندی‌های مختلفی دارند؛ چیزی حدود 17 تا 18 مورد. بعضی‌ها را می‌شود به ایران تعمیم داد بعضی‌ها را نه. بررسی غرفه‌ها در این دسته‌بندی‌ها عوامل مهمی را شامل می‌شود؛ اول از نظر زیبایی‌شناسی، دوم از نظر کاربردی‌بودن و سوم نوآوری را به صورت کلی بررسی می‌کنند. کتابی که شما تنظیم می‌کنید، ناظر به بخش دوم یعنی کاربردی‌بودن است. در بخش زیبایی‌شناسی و نوآوری ما نیازمند آموزش هستیم. آیا شما به فکر تشکیل یک هسته تحقیق و توسعه در غرفه‌سازی طی دوره جدید انجمن هستید؟
منوچهر جعفری‌زاده
رئیس هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی غرفه‌سازان
یک موضوعی در بحث طراحی توأمان و اجرا وجود دارد؛ زمان اندک است. در ایران پروژه‌های خیلی خوب غرفه‌سازی سالنی وجود دارد که اگر این پروژه در دست یک طراح توانمند قرار بگیرد، طرح و کار خیلی خوبی ارائه می‌شود. از آنجا که زمان کوتاه است، ما شاهد این هستیم که بسیاری از طرح‌ها تکرار می‌شوند و جنبه تجاری در غرفه‌سازی پیدا می‌کنند. غرفه‌سازها به ماشین‌های اجرای پشت سر هم تبدیل شده‌اند و طراح‌ها، تولیدکننده این خط تولید پر‌سرعت هستند. با اندک تغییرات در طرح‌های قبلی و اعمال ملاحظات مورد نیاز شرکت‌ها، غرفه‌های آنها را تامین می‌کنند و خیلی به پارامترهای زیبایی‌شناسی که عنوان کردید، فکر نمی‌کنند. پروژه‌های سالنی اداری اگر طراحی قوی داشته باشند و اجرای آن بی‌نقص باشد، آنگونه می‌شود که  بازدیدکننده از دیدن آن لذت خواهد برد و درگیر المان‌های فضا خواهد شد، طراحی روان خواهد بود و همه مسائل در آن پیش‌بینی خواهد شد. غرفه‌ها بیشتر به سمت تجاری رفته‌اند، بنابراین غرفه‌هایی که المان‌های هنری و زیبایی‌شناسی در آن رعایت شده باشد، کمتر می‌بینیم.
ماهنامه نمایشگاه: راه چاره در مدیریت زمان است. شما امروز در نمایشگاه حضور پیدا می‌کنید و غرفه‌ای می‌سازید، باید در همان زمان برای سال آینده برنامه‌ریزی کنید. این مسئله به برگزارکننده و مرکز برگزاری نمایشگاه نیز مربوط می‌شود. این برنامه‌هایی است که مراکز برگزاری و غرفه‌سازان و مجریان باید با هم هماهنگ کنند. نباید اینطور باشد که بعد از نمایشگاه همه چیز فراموش شود تا سال آینده و تنها 2 ماه مانده به برگزاری نمایشگاه مجددا تماس بگیرند و تازه آن موقع برای ساخت غرفه برنامه‌ریزی شود.
منوچهر جعفری‌زاده
رئیس هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی غرفه‌سازان
غرفه‌سازی از 5 عنصر در برگزاری نمایشگاه است. برای غرفه‌سازی تعداد بسیار کمی از کارفرما‌ها درخواست طراحی می‌دهند و بسیار کمتر هستند کارفرمایانی که با کار آشنا باشند یا مشاور خوب داشته باشند. آن تعداد اندک هم مربوط به پروژه‌های سالنی می‌شود که برای بهتر شدن کار از غرفه‌سازان پیشکسوت مشاوره گرفتند؛ مثل پروژه‌های همراه اول. اما شرکت نفت با سابقه بیشتر و درآمدهای بیشتر هرگز این کار را انجام نداد و هیچگاه از مشاوران خوب استفاده نکرد و هیچگاه غرفه‌های مناسبی نساخت. چرا که خود را کارشناس می‌دانند و تنها به طراحی غرفه‌های تجاری بسنده می‌کنند. باید در شرکت‌ها از پیشکسوتان صنعت غرفه‌سازی استفاده شود. هر جا از این ظرفیت استفاده شده، شاهد طراحی‌های فوق‌العاده خوبی بوده‌ایم. همه این اتفاقات در کنار هم اثرگذار است و غرفه‌ساز به‌تنهایی نمی‌تواند اینها را مدیریت کند.

ماهنامه نمایشگاه: چالش‌های بسیاری در صنعت غرفه‌سازی وجود دارد اما ضریب اشتغال در صنعت غرفه‌سازی بسیار بالاست. همچنین ضریب استفاده از کالا و تجهیزات مختلف و ابزارآلات مختلف که می‌تواند به ایجاد اشتغال کمک شایانی کند و موارد مختلفی را در بر می‌گیرد. در ایران اگر بر اساس اولویت بخواهیم دسته‌بندی کنیم، چالش‌های این صنعت چیست و چگونه می‌توان آنها را برطرف کرد؟ بخش دولتی، بخش خصوصی، نگاه کارفرما، عدم استفاده از تجهیزات مناسب و قیمت چه اثراتی را در این صنعت دارد؟ چه چیزهایی باعث شده این چالش‌ها به وجود بیاید و راهکار آن چیست؟
منوچهر جعفری‌زاده
رئیس هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی غرفه‌سازان
موضوع برنامه‌ریزی در صنعت نمایشگاه مشکلات جدی دارد. مثلا خود سازمان توسعه و برگزارکننده نمایشگاه تا نزدیک زمان برگزاری اطلاعات کافی در این خصوص ندارند و نمی‌دانند آیا این رویداد برگزار می‌شود یا خیر، چون برنامه‌ریزی نامشخص است. این روند به زیرمجموعه‌ها می‌رسد و تمام برنامه‌ریزی‌ها را به هم می‌زند. شاید اگر 6 ماه تا یک سال قبل از برگزاری نمایشگاه برنامه‌ها را بدانیم، می‌توانیم برنامه‌های خوبی داشته باشیم. مثلا می‌توان مسابقه طراحی گذاشت و طراحی‌های بهتری را برای ساخت غرفه‌های نمایشگاهی در نظر گرفت. بهترین روش‌های طراحی غرفه‌ها، مسابقات طراحی هستند. با این کار، طراحان خوب کشورمان طرح‌های بسیار مناسب و در شأن جامعه نمایشگاهی و غرفه‌سازی کشور ارائه خواهند کرد. شرایط برنامه‌ریزی و زمانبندی، همچنین شرایط نامطلوب اقتصادی باعث عدم رشد صنعت غرفه‌سازی در کشور است.  به واسطه نبود پول در کشور، غرفه‌سازی عقب‌مانده است. اگر غرفه‌سازی مانند تورم می‌خواست رشد داشته باشد، شاید امروز زیر متری یک میلیون تومان غرفه‌ای در کشور ساخته نمی‌شد. اما  در این شرایط پیمانکاران جزء این صنعت مثل نجارها رشد خوبی داشتند. کار اجاره لوازم و چاپ بنرها و پوسترها هم رشد خوبی داشته است.
در شرایط کنونی غرفه‌سازها کوچک‌تر شده‌اند و کسی که مدیریت ساخت غرفه‌ها را انجام می‌دهد به واسطه واگذار‌کردن کارها و بخش‌های کوچک‌تر خود نیز کوچک‌تر شده است و همچنین درآمد آنها کمتر شده است. کوچک‌شدن شرکت‌های غرفه‌ساز به واسطه نبودن کارهای بزرگ، ضرر دیگری نیز به صنعت غرفه‌سازی وارد می‌کند؛ اینکه وقتی شرکت‌ها کوچک‌تر باشند و درآمدهای کمتری داشته باشند، نمی‌توانند سرمایه‌گذاری بیشتری در وارد کردن متریال جدید و تکنولوژی‌های روز دنیا داشته باشند. تقریبا از 20 سال پیش ما همان متریال و نئوپان را با شرایط بسیار بدتر و نامرغوب‌تر استفاده می‌کنیم. در کتابچه فنی این مطلب را گنجانده‌ایم که غرفه‌ساز مجاز به استفاده از متریال بی‌کیفیت در ساخت غرفه‌ها نیست. در این شرایط، غرفه‌ساز برای اینکه در بازار بماند به استفاده از متریال ارزان‌تر و در پاره‌ای از موارد بی‌کیفیت روی آورده است. حتی گاه برای استفاده از متریالی که در گذشته استفاده می‌شد هم در مضیقه هستند. در این شرایط آیا می‌توانند از کالاهای اروپایی و پارچه‌های با کیفیت جهان استفاده کنند؟ آیا می‌توانند مثل شرکت‌های اروپایی، نورپردازی‌های گران‌قیمت و افکت‌های بخار و... استفاده کنند. صنعت غرفه‌سازی در فضای آرمانی خود کوچک و کوچک‌تر شده است.
صالح سپاسدار
عضو هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی غرفه‌سازان
ما استاندارد خواهیم داشت و استاندارد فنی را طراحی خواهیم کرد اما بخش خصوصی باید خلاقیت‌محور باشد. استاندارد تنها یک چارچوب برای انجام کارهاست. اگر این استاندارد در محدود‌کردن خلاقیت‌ها پیش برود مشکلی را حل نخواهد کرد. طراحی در غرفه‌سازی اصل است و باید به آن توجه شود.
هر چقدر اقتصاد ضعیف‌تر شود یعنی توان هزینه‌کردن از شرکت‌ها گرفته می‌شود و به تناسب، توان سرمایه‌گذاری برای تبلیغات کمتر شده و قیمت‌ها هم کمتر خواهد شد. در نتیجه ما می‌بینیم که فرم‌های طراحی همه یک مدل و یکسان و در یک چارچوب خاص در جهت کم کردن هزینه‌های طراحی استفاده می‌شود. ما استاندارد فنی را تعریف خواهیم کرد تا از نظر نوع متریال، طراحی، نوع برق‌رسانی و استانداردهای اجرایی، چارچوب‌های مشخص داشته باشیم اما حتما باید روی خلاقیت فکر کرد و اینکه مفهوم برندینگ را در ترکیب با خلاقیت بشناسیم. برای اینکه بتوانیم جذابیت ایجاد کنیم، باید یک دستاورد و یک طراحی خاص داشته باشیم و هزینه‌های مربوط به آن را مشخص کنیم و برای پرداخت به مصرف‌کننده ارجاع دهیم. باید توان مالی مشارکت‌کننده و مصرف‌کننده سنجیده شود و طرحی متناسب با بودجه وی ارائه شود.

کاظم جعفری‌زاده
عضو هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی غرفه‌سازان
من قبل از دوره‌های زیادی در نمایشگاه کار می‌کردم. قبل از دوره احمدی‌نژاد نمایشگاه اینطور برگزار نمی‌شد و تنها شرکت‌های بزرگ وجود داشتند. نگاه به حضور شرکت‌های کوچک و عرض اندام آنها در اقتصاد بعد از دوره وی در نمایشگاه شکل گرفت. دلیل آن هم  ایجاد اشتغال و کار عنوان شد اما رسالت نمایشگاه در برندینگ است. نمایشگاه با این عمل دچار وارونگی شد. بسیاری از مشارکت‌کنندگان دیگر نگاه برندینگ به نمایشگاه ندارند و صرفا یک نگاه تجاری و بستن قراردادهای تجاری در نمایشگاه مد نظر آنهاست.
در نمایشگاه‌های بزرگ، شرکت‌های بین‌المللی به برندینگ نمایشگاه‌های خود می‌پردازند. اما حضور در رویدادهای ایران، برای آنها هزینه‌های زیادی مثل متری 1500 دلار را در بر دارد. این باعث شده که شرکت‌های خارجی هم از لحاظ قیمتی و هم اثرات تحریمی با تغییر نام در ایران شرکت کنند؛ چرا‌که می‌دانند نمایشگاه‌های ایران مناسب برای برندینگ نیست و با نام اصلی تنها باید هزینه‌های گزاف بپردازند. آنها می‌دانند فضای رقابتی در ایران کاملا از بین رفته است. شرکت‌های ایرانی حضور در نمایشگاه‌ها را یک راه نجات کوتاه‌‌مدت بنگاه اقتصادی خود می‌دانند نه جایی برای پیشبرد برندینگ محصولات خود. فکر می‌کنند نمایشگاه برای مدتی می‌تواند شکست آنها را عقب بیندازد.
چیزی که مربوط به غرفه‌سازی می‌شود، این است که شرکت‌ها مشکلات اقتصادی دارند و هزینه‌های مناسبی برای غرفه‌سازی و تجهیز غرفه‌های خود پرداخت نمی‌کنند و شرکت غرفه‌ساز هم نمی‌تواند هزینه بیشتری صرف غرفه‌سازی و طراحی غرفه‌ها کند. عملا ترجیح می‌دهند فراموش کنند که برند چیست و بحث برندینگ را کنار می‌گذارند و به استفاده از طرح‌های موجود بسنده می‌کنند؛ یعنی به جای اینکه به بحث توسعه برندینگ کسب‌و‌کار خود بپردازند، به هدف‌های کوتاه‌مدت جذب مشتری و سرمایه توجه می‌کنند.
سعید صدقی
عضو هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی غرفه‌سازان
ورود افراد بدون پشتوانه و بدون دانش به این کار مشکلاتی را ایجاد کرده است. در گذشته تعداد زیادی از افراد بدون ضابطه وارد این کار شدند که به دلیل شکست قیمت‌ها و یا دلایل دیگر بوده است. این افراد استعداد و ظرفیت غرفه‌سازی را ندارند، علم لازم را ندارند و در کلاس‌های آموزشی مربوطه شرکت نکرده‌اند. از این رو نمی‌توانند کیفیت مورد نیاز این کار را ارائه دهند. تعداد غرفه‌های ساخته‌شده مشخص است و برخی از شرکت‌های گرید‌دار مبادرت به کارهای دیگر می‌کنند و یا گرید خود را در اختیار دیگران قرار می‌دهند تا اقدام به غرفه‌سازی کنند. این باعث می‌شود افراد غیر متخصص وارد این رشته شوند و این صنف را ضعیف کنند. با این کار عرضه و تقاضا به هم می‌خورد و کار با مشکلاتی از جمله رقابت ناسالم، طراحی نامناسب، کیفیت پایین و... مواجه می‌شود. حال رتبه‌بندی، رقابتی ناسالم در میان غرفه‌سازان ایجاد کرده است. ما دوستانی داریم که کار عالی و با کیفیت می‌سازند اما گرید پایین گرفته و اجازه ساخت تعداد کمتری غرفه را کسب کرده‌اند. شرکت‌ها مجبور هستند به خاطر وضعیت اقتصادی بد رفتارهای غیرحرفه‌ای انجام دهند که باید جلوی آن گرفته شود. شخصی که از پشت میز بلند شده و یک تبلت به دست گرفته، می‌شود غرفه‌ساز و اقدام به ساخت غرفه می‌کند. غرفه‌سازی کاری است که زود به نتیجه می‌رسد و این بسیاری را فریب داده و فکر می‌کنند به راحتی می‌توانند در مدت کوتاهی به نتیجه دلخواه خود برسند، کار را بسازند و پولش را بگیرند. نمی‌دانند این کار چه مشکلاتی را به وجود می‌آورد. البته با تعاملات خوبی که با نمایشگاه به وجود آمده، امیدواریم این مشکلات را حل کنیم.
منوچهر جعفری‌زاده
رئیس هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی غرفه‌سازان
امروز در دانشگاه‌های جامع علمی و کاربردی و دانشگاه‌های دیگر در رشته کارشناسی معماری داخلی علاوه بر فوق دیپلم‌های معماری و طراحی صنعتی، از دیگر رشته‌ها با مدرک‌های متفرقه هم دانشجو می‌پذیرند. افراد می‌توانند در مقطع لیسانس این رشته ادامه تحصیل دهند. در دانشگاه علمی و کاربردی، 4 یا 6 واحد طراحی غرفه نمایشگاهی می‌خوانند و در رشته معماری، طراحی غرفه وجود ندارد. امروز کار طراحی غرفه نمایشگاهی را افراد مختلفی نظیر گرافیست‌ها، کامپیوتر با گرایش‌های مختلف، بچه‌های طراحی صنعتی، رشته معماری، عمران، مکانیک و همه رشته‌های اینچنینی انجام می‌دهند و مدعی طراحی غرفه هستند و به صورت واقعی در بازار این کار را انجام می‌دهند. در پروسه طراحی‌های صنعتی مثل خودرو و یا کالاهایی مثل جاروبرقی، فارغ‌التحصیلان طراحی صنعتی و مکانیک عمدتا مدت‌ها روی پروژه کار و  تقریبا تمام مسائل فنی آن را حل می‌کنند و در طراحی می‌بینند. دقیقا به دلیل نداشتن زمان در نمایشگاه اگر بخواهیم یک کار خیلی حرفه‌ای در سطح کارهایی که در دنیا انجام می‌شود، ارائه کنیم، باید مجموعه این کارشناسان روی طرح اولیه کار کنند. باید یک معمار، یک طراح صنعتی، یک گرافیست و یک متخصص کامپیوتر اطلاعات را پردازش کنند. این پروسه در طراحی غرفه‌ها وجود دارد اما در ایران به دلیل مشکلات و شرایطی که عرض شد، این اتفاق نیفتاده و نمی‌تواند رخ دهد. به همین دلیل هرکدام از اینها مستقلا سعی می‌کنند برداشت‌های کاملا آماتوری و نه طراحی آکادمیک خود را پیاده کنند. نتیجه این کار منجر به اتفاقاتی شده که در نمایشگاه‌ها می‌بینیم. هرجا فضایی بوده که یک معمار با یک طراح صنعتی کار مشترک کردند، نتایج خیلی حرفه‌ای و قدرتمندی داشته‌ایم.
ما باید در دانشگاه‌ها سرفصل‌های بیشتری به این رشته اختصاص دهیم. معماری داخلی جا دارد که تا 8 واحد طراحی غرفه داشته باشد ولی الان 3 یا 4 واحد بیشتر نیست. در دانشگاه‌ها، غرفه‌سازی نمایشگاهی به صورت یک پروژه پاس می‌شود که دانشجو می‌تواند انجام آن را به کسی دیگر بدهد و در آخر هم با یک رندر گرفتن قضیه را تمام کند. یعنی حین انجام کار غرفه در نمایشگاه، پروژه انجام می‌شود. یکی از برنامه‌های انجمن این است که در این فضاها این شغل را ترویج کند تا دانشجو علاقه‌مند شود به این شغل. حتی به این موضوع فکر شده است که بتوانیم کارآموز دانشجو برای طراحی غرفه‌ها بگیریم که دانشجوها بدانند در آینده می‌توانند در این رشته کاری وارده شده و کسب درآمد کنند. یکی از اهداف انجمن غرفه‌سازی، رسیدن به رشته تخصصی غرفه‌سازی در دانشگاه‌هاست.
علیرضا خطیب شهیدی
بازرس انجمن صنفی کارفرمایی غرفه‌سازان
تشکر می‌کنم از وقتی که گذاشتید برای شنیدن مشکلات این صنف. دو موضوع وجود دارد؛ یکی مشکلات صنعت نمایشگاهی و دیگری مشکلات صنف غرفه‌سازی. در صنعت نمایشگاهی، ما یک حلقه مفقوده زنجیر هستیم. یک حلقه که شاید در انتهای زنجیر قرار گرفته است. غرفه‌سازی مانند یک طفل یتیم شده است. نه مشارکت‌کننده و نه برگزارکننده اهمیتی برای ما قائل نیستند و خود شرکت نمایشگاه هم که همواره با ما در چالش است. همه ارکان برگزاری نمایشگاه در مقابل غرفه‌سازان جبهه و با ما زاویه دارند. اقتصاد وقتی ضعیف باشد و زمان اجرا نداشته باشید، نمی‌توانید خلاقیتی در کار داشته باشید. کجای دنیا در 48 ساعت می‌توان خلاقیت ایجاد کرد؟ یک نمونه نشان دهید تا ما 100 نمونه انجام دهیم. کما اینکه تمام غرفه‌سازان ایرانی خلاق هستند. پیرو صحبت‌های دوستان که گفتند متریال در خارج کاربردی است، می‌گوییم نه نیست. شما می‌توانید در 48 ساعت یک ماهنامه منتشر کنید. امکان‌پذیر نیست. پس نمی‌توان توهم این را داشت که غرفه‌ساز در ایران خلاقیت داشته باشد. اگر بگوییم دروغ است. غرفه‌سازی صنعت ضعیف و کوچکی است. در ایران صنعت‌های بسیار بزرگ و قدرتمند هم در مقابل بخش دولتی حرفی برای گفتن ندارند. بخش خصوصی در ایران در مقابل بخش دولتی ضعیف و مظلوم است. وقتی می‌خواهند یک شرکت را به بخش خصوصی واگذار کنند 52 درصد را یک وزارتخانه دولتی می‌خرد. کجای این خصوصی‌سازی است؟ پروژه ساخت سالن و سایت نمایشگاه را دولتی‌ها می‌گیرند و فقط یک سالن را آقای سپاسدار با خون دل توانست اجرا کند. آن هم با مشکلات بسیار زیاد. بخش خصوصی نمی‌تواند سایت بسازد اما شهرداری و دیگر ارگان‌ها می‌سازند. پس بالطبع خلاقیت از بین می‌رود و هرچه بگوییم، شعار است و ما نمی‌خواهیم شعار بدهیم. آقای سپاسدار گفت ما دفترچه فنی تهیه می‌کنیم اما واقعا ضمانت اجرایی ندارد. من به غرفه‌ساز نمی‌توانم بگویم باید متریال خوب استفاده کنی یا آن MDF یا این نئوپان را به‌کار ببری. غرفه‌ساز اینقدر پول نگرفته تا این متریال را تهیه کند. غرفه‌ساز زمان ندارد. غرفه‌ساز تکان بخورد، جریمه خواهد شد. بحث بعدی اینکه همه جا بخش خصوصی را حمایت می‌کنند. یک کمپانی ترک که می‌آید ایران 300 یورو می‌دهد برای غرفه و تجهیزات که 70 درصد آن را دولت ترکیه حمایت می‌کند. پول پرداخت نمی‌کند اما حمایت‌هایی نظیر بیمه، مالیات و پرداخت‌های دولتی را از آنها دریافت نمی‌کند. آیا در اینجا هم اتفاق می‌افتد؟ نه.
نمایشگاه‌هایی داریم که جزو امنیتی-ملی ماست و درآمد ملی کشور مانند نمایشگاه نفت که غرفه 1200 یورویی در آن فروخته می‌شود. بعد این کمپانی وقتی می‌آید ایران چه مانده برایش برای غرفه‌سازی؟ 1200 یورو برای غرفه پرداخت کرده اما دیگر 100 یورو برای غرفه مدولار ندارد پرداخت کند. برای یک غرفه حرفه‌ای 100 یورو نمی‌دهد. برای نمونه به یک شرکت چینی برای نمایشگاه ماشین‌آلات 80 یورو قیمت دادیم. گفت آدرس بدهید الان من می‌آیم. پرسیدیم چرا اینقدر مشتاق شدی؟ گفت فکر کردم برای 36 متر 80 یورو قیمت دادید. پرسیدیم مگر در چین با این قیمت کار انجام می‌دهند؟ اما در ایران این کار را انجام می‌هند و این گریه دارد برای کشور. در شعار دادن می‌توانیم بگوییم غرفه زیبا و خلاق می‌سازیم اما باید پرسید با کدام پول؟ چقدر محدودیت منابع داریم؟ چقدر محدودیت متریال داریم؟ چقدر محدودیت زمان داریم. ما واقعا مظلوم واقع شدیم. الان 9 درصد مالیات ارزش افزوده، بیمه و غیره داریم. دیروز از شرکت بیمه آمدند که تمام قراردادها را باید چک کنیم. برای بسیاری از غرفه‌سازان این اتفاق رخ داده است. مگر ما چه کردیم؟ دولت چه کرده برای ما؟ مگر ما 1200 یورو می‌دهیم کارمان را؟ در مرکز نمایشگاهی‌هانوفر اجاره غرفه 190 یورو است. آیا امکانات آنجا با اینجا قابل قیاس است؟
غرفه‌سازی هم آخرین حلقه زنجیره است و هرکس از راه می‌رسد با یک چکش می‌زند تو سر ما. مشکلات ما بیش از این حرف‌هاست. ما می‌خواهیم چارت اداری و اساسنامه و دفترچه فنی ایجاد کنیم تا در خود هیات مدیره به گفت‌وگو گذاشته شود. بعد از آن، آنها را با اعضای خود در میان بگذاریم و نظرات موافق و مخالف را از اعضا بگیریم. بعد از آن باید با مدیریت فنی و دیگر مدیران رده بالای نمایشگاه در میان بگذاریم و اجازه آنها را کسب کنیم. در این شرایط نابرابر از نظر اقتصادی، کار زیادی از دست ما بر نمی‌آید. برای مثال وقتی کسی می‌خواهد ماشین بخرد باید ساعت‌ها آموزش رانندگی دیده باشد و در امتحانات آن شرکت کرده باشد تا در نهایت گواهینامه دریافت کند. در خارج از ایران گواهینامه‌ها رتبه‌بندی A، B و C دارد و فرد از ابتدا نمی‌تواند در جاده‌های پر‌خطر با سرعت بالا رانندگی کند. اما اینجا شرایط سهل‌و آسان است به راحتی یک نجار یا یک نقاش اقدام به تاسیس شرکت غرفه‌سازی می‌کند و وارد این حرفه می‌شود. ما ساختارسازی نکرده‌ایم. مدیران دولتی هم تجربی کار می‌کنند. ما مدیران آکادمیک نداریم. همیشه توقع داریم یک هیات مدیره که تشکیل شده و 5 نفر اعضای جدید در آن عضو شده‌اند، تمام کارها را به‌درستی انجام دهند و همه چیز را درست کنند. ما در صحبت‌ها و جلسات مختلف همیشه گفته‌ایم، این کار گروهی است و باید همه دست به دست هم بدهند. ما به رسانه‌ها نیازمند هستیم و شما برای ما اهرم اجرایی هستید. شاید ما خیلی از حرف‌ها را نتوانیم بزنیم و یا به گوش خیلی‌ها برسانیم اما از اهرم ماهنامه نمایشگاه می‌توانیم خیلی حرف‌ها را به خیلی جاها برسانیم و به همین دلیل از شما متشکریم که در این جلسه حضور پیدا کردید.
ما 5 پرسنل در شرکت داریم که طراح و مدیر اجرایی هم جزو آنهاست و دارای مدرک فوق لیسانس هستند اما طراحی بلد نیستند. حتی نمی‌توانند طراحی سه‌بعدی غرفه با کامپیوتر انجام دهند. نمی‌دانند تعریف درست غرفه چیست. من باید کلی وقت بگذارم و به آنها این مسائل را یاد بدهم و به محض یاد گرفتن از شرکت می‌روند. من دوباره باید از اول شروع کنم.
ما غرفه‌سازان اصلا محلی از اعراب نداریم. در صنعت یا ساختمان بلبشویی وجود دارد. برندهایی دارای گرید 1 و 2 ما در مناقصات بزرگ ساخت‌وساز برنده نمی‌شوند. در صنعت نفت هم همینطور است. ما سرمایه‌گذار نتوانستیم بیاوریم نه در بحث برگزاری و نه در بحث سایت. چون سرمایه‌گذار نمی‌آید. من موافق آمدن برگزارکننده خارجی هستم. وقتی بیایند علم و منابع را برای ما می‌آورند و ما آموزش می‌بینیم. این صنعت در ایران بومی است و جهانی نیست و ما باید به سمت جهانی‌شدن برویم. دنیا دارد به سمت تبدیل‌شدن به هلدینگ جهانی حرکت می‌کند اما ما در ایران می‌خواهیم همه کار را خودمان انجام دهیم. گرید گذاشتند و گفتند باید نقاش، برقکار، نجار، طراح، بازاریاب، دفتر، کارگاه متعلق خودت باشد. در حالی که در دنیا دارند این کارها را تفکیک می‌کنند و هر کس به دنبال کار خودش می‌رود و در کاری که در آن تخصص دارد، وارد می‌شود و مجموعه آنها هلدینگ را تشکیل می‌دهد و کارها را به صورت گروهی با موفقیت بیشتر انجام می‌دهند. پروفسور مایزنر هم در نمایشگاه استالکس شیراز گفت، در آلمان کارخانه خیلی کم وجود دارد اما در ایران باید سوله 1000 متری و کارگاه داشته باشید. مدیریت نمایشگاه به من گفت اگر این امکانات را نداشته باشید، گرید  C می‌شوید و نمی‌توانید از مقدار مشخصی بیشتر کار  انجام دهید. با این سیستم توقع کار آکادمیک و خلاقانه نمی‌توان از غرفه‌ساز داشت. توقع طراحی دفتر فنی نمی‌توان از ما داشت اما با همه این مسائل ما در حال جنگ دائمی با مشکلات هستیم و خون دل می‌خوریم. مشارکت‌کننده هم که قرار است پول بدهد، از ما طلبکار است و می‌گوید باید با شرایط من غرفه را بسازی و اگر نسازی من با غرفه‌ساز دیگری کار خواهم کرد.
آقای سپاسدار با اینکه سالن دارد، با مشکلات زیادی مواجه است. کف سالن سیمان است و برای اینکه خراب نشود، می‌گوید کف زمین پلاستیک کشیده شود چرا که هزینه برای آن شده است. الان تازه در بحث برگزاری هم مشکل دارد و نمایشگاه برگزارکننده را به سالن‌های دیگر می‌برد و به این سالن کار نمی‌دهد. مشارکت‌کننده با ایشان درگیری دارد. دغدغه‌ها فراوان است و چون ما ساختار و بستر نداریم هیچ کار ما سر جای خودش نیست. هیچ کار آکادمیک و زیربنایی نکردیم. نه کشاورزی و نه صنعت و نه هیچ جای دیگری. زلزله که می‌آید اولین ساختمانی که خراب می‌شود، مسکن مهر است. بعد شما توقع دارید غرفه‌ای که با نئوپان در فضای باز ساخته‌ام در برف و باران خراب نشود؟
کاظم جعفری‌زاده
رئیس هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی غرفه‌سازان
در تایید حرف‌های آقای شهیدی، اگر موانع را بخواهیم اشاره کنیم، صنایع ایران مثل اقیانوسی است که عمق آن یک بند انگشت است، یعنی امروز ما نه‌تنها تولیدکننده صنعت نیستیم بلکه از مصرف‌کننده صنعت بودن هم داریم جا می‌مانیم. چه در بحث برگزاری و چه در بحث غرفه‌سازی و سایت‌ها، امروز در شهرستان‌ها با یک سوله بدون هیچ استانداردی نمایشگاه بین‌المللی راه‌اندازی کرده‌اند. چه نیازی دارید صنعت نمایشگاه اینطور پارچه پارچه شود؟ چه کسی گفته این راه درستی است؟ در غرفه‌سازی هم همین است. عملا توسعه اتفاق نمی‌افتد به این دلیل که نگاه سازمان‌ها امروز به نمایشگاه همان نگاه سخت‌افزاری است. در غرفه‌سازی هم متاسفانه توسعه اتفاق نمی‌افتد. برگزارکننده می‌گوید من نمایشگاه برگزار می‌کنم و باید یک میلیارد درآمد داشته باشم. غرفه‌ساز می‌گوید این کار را انجام می‌دهم، باید 20 میلیون درآمد داشته باشم. مشارکت‌کننده هم حرف خود را می‌زند. کار زیرساختی در نمایشگاه انجام نمی‌شود؛ یعنی در هیچ بخشی انجام نمی‌شود. اگر اروپایی‌ها و چینی‌ها ورود کنند به نمایشگاه ما و اجازه و شرایط ورود داشته باشند، عملا چیزی از غرفه‌سازها نمی‌ماند چرا که توسعه در آنها اتفاق نیفتاده است. این افراد و شرکت‌ها توسعه‌یافته نیستند. سایت نمایشگاه به خاطر انحصاری که وجود دارد، چاره‌ای ندارد و باید از همین غرفه‌سازها استفاده کند و این اسمش توسعه نیست. اینکه در 40 کیلومتری تهران بتوانید نمایشگاه برگزار کنید، باید متراژ را در نظر بگیرید. ما همواره در این فکر هستیم متراژ را بزرگ کنیم؛ کمیت بالا و کیفیت افتضاح. همان اقیانوسی که یک بند انگشت عمق دارد. نگاه این نیست چیزی که درست می‌کنیم محتوای درست و حسابی داشته باشد. همه از پیمانکار و غرفه‌ساز و مشارکت‌کننده به دنبال این هستند که در کمترین زمان بگیرند و بروند. هیچ وقت به این فکر نمی‌کنیم این بذری که می‌کاریم شاید 3 تا 5 سال دیگر جوانه بزند. البته شرایط مملکت هم طوری نیست که بخواهیم بهتر از این کار کنیم. متولیان اقتصاد اشتباه فکر می‌کنند و شرایط اقتصادی و امنیت اقتصادی به شکلی نیست که بخواهیم کارهای دانش‌بنیان بکنیم. در حقیقت ساز و کار اشکال دارد و هر شرکتی هم نگاهش این است.
علیرضا خطیب شهیدی
بازرس انجمن صنفی کارفرمایی غرفه‌سازان
نمایشگاه فعالیتی زنجیروار است. ما تعریف مشخصی برای نمایشگاه نداریم. مثلا چند تا نمایشگاه مبلمان در تهران در طول سال داریم؟ بالغ بر 10 نمایشگاه! کجای دنیا در یک شهر این تعداد نمایشگاه هست. نمایشگاه مبلمان در سیستان و سیرجان بالاترین رقم فروش را برای مشارکت‌کننده دارد. مشارکت‌کننده می‌گوید من به جای اینکه پول غرفه‌سازی به شما بدهم در چادر مبل می‌فروشم. ما حتی کاری کردیم که خارجی هم می‌آید به ایران تا چند قرارداد ببندد و نمی‌آید برندینگ خودش را معرفی کند. در نمایشگاه اینقدر مشارکت‌کننده را تحت فشار قرار می‌دهیم تا دیگر چیزی برایش باقی نماند که خرج خلاقیت و نوآوری کند. آیا ما آمدیم ساختار بسازیم؟ در بین برگزارکنندگان و سایت‌داران هم تازه اتفاقات اینچنینی نظیر گرید دادن رخ می‌دهد. سالن 1000 متری هم همان نمایشگاه را برگزار می‌کند که در تهران و اصفهان برگزار می‌شود. هر نمایشگاه در تهران برگزار می‌کنیم، در تمام شهرها برگزار می‌شود. مدیریت در گردشگری در همدان و شیلات دریایی در گیلان یا کیش است و همینطور نمایشگاه نفت در بندرعباس است اما هیچ مدیریتی در آنها انجام نشده است. مثلا در تهران نمایشگاه شیلات برگزار می‌کنند. خب به نماینده خارجی باید کارخانه و منبع کار را نشان دهند، یک جزیره و تولیدی ماهی را نشان دهند. کدام منبع نفت را در تهران داریم؟  اینها باید سر جای خودشان تعریف شوند. اقتصاد ما به منابع خارجی نیاز دارد. وقتی منابع خارجی بیاید ما هم می‌بینیم در فشار هستیم و با اینکه نتوانستیم خود را به‌روز کنیم اما می‌توانیم یاد بگیریم و با آنها مشارکت کنیم. می‌توانیم شریک تجاری فلان شرکت سرشناس خارجی شویم. در این صورت من مجبور می‌شوم خود را قوی کنم و به سطح آنها برسانم. ما منابع و علم نداریم، ما تحقیق نکرده‌ایم، منابع آموزشی ما صفر است.
صالح سپاسدار
عضو هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی غرفه‌سازان
با مشکلات ما آشنا شدید. نمایشگاه بین 30 تا 40 هزار متر مربع در هر دوره فضای مفید دارد. ما در سال یک میلیون متر مربع فضای مفید داریم که بین 50 تا 70 درصد غرفه‌سازی خاص می‌کنند، یعنی 650 هزار متر مربع در سال و ما هم 325 شرکت دارای گرید در تهران داریم که می‌شود در هر نمایشگاه 80 متر مربع برای هر شرکت. اگر 2 نمایشگاه در ماه در نظر بگیریم، به عبارتی می‌شود 160 متر مربع در هر ماه برای هر شرکت. این فضای 160 متر چطور باید کفاف تمام پیش‌نیازهایی که ذکر شد (خلاقیت، نوآوری، متریال مناسب و...) را بدهد. طی دهه 50 کشورهای توسعه‌یافته یک تجربه کسب کردند. مانند جنرال موتورز کلونی درست کردند از فولاد تا لباس کارگرها را خود تولید کردند که شکست خورد. بعد از آن یک حلقه فعال متمرکز ایجاد شد که هر بخش مسئول قسمت خاصی بود و در مجموع 5 درصد محصول را خود کارخانه تولید و بقیه را برونسپاری می‌کرد. حالا ما آمدیم قانون گذاشتیم کسانی که می‌خواهند در زمینه غرفه‌سازی فعالیت کنند باید زیرساخت داشته باشند. با 160 متر کار در ماه باید 1000 متر سوله داشته باشد و نیروی طراح و خلاق داشته باشد. این حجم کار با مشکلات و کمبود وقت و مشکلات طراحی و... تازه برای تهران بود. در شهرستان‌ها از این هم بدتر است. حجم کاری آنقدر زیاد نیست که ما بتوانیم اینقدر سرمایه‌گذاری کنیم وهمچنین نوآور هم باشیم.
ماهنامه نمایشگاه: در زمینه ارزیابی غرفه‌ها و استفاده از متریال نامناسب، دفترچه شما قانون و ضابطه خواهد شد. حال بفرمایید الزام اجرای آن با نمایشگاه است یا انجمن؟
علیرضا خطیب شهیدی
بازرس انجمن صنفی کارفرمایی غرفه‌سازان
به نکته خوبی اشاره کردید. ما این معضل را داشته و داریم. ما داریم تغییری در ساختار گرید ایجاد می‌کنیم که زمانبر است و نکات زیادی در آن دخیل هستند و در یک هفته نمی‌توان به سر انجام رساند. مرحله دوم، جرایم و محدودیت‌هاست که با نامه‌نگاری انجام گرفته است. مدتی به ما زمان بدهید تا پروپوزال گرید آماده شود. باید نقطه نظرات همه را بگیریم. این پروسه زمانبر است چرا که یک طرف بخش دولتی است و به راحتی با ما تعامل نمی‌کند و ما باید دغدغه‌های آنها را هم مورد توجه قرار دهیم. اما از رسانه‌ها، اعضای انجمن و بخش فنی نمایشگاه کمک می‌خواهیم. فقط این موضوع را نباید به گردن خود نمایشگاه بیندازیم و آنها هم به گردن ما بیندازند. این کار مشترک است و خرد جمعی می‌خواهد تا برسیم به یک پروپوزال جامع و مفید بدون تنش تا مشکلات کمی کاهش پیدا کند.
ماهنامه نمایشگاه: نظام ارزیابی اگر ایجاد شود، رقابتی بودن برای مشارکت‌کننده هم جذاب می‌شود. آیا برنامه‌ای برای آن دارید؟ مثلا در هر نمایشگاه یک غرفه برتر انتخاب شود، استانداردها چک شود و...
منوچهر جعفری‌زاده
رئیس هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی غرفه‌سازان
جایی از کار یک خلأ وجود داشته که خلأ یک تیم بخش خصوصی فعال در این زمینه است. انجمن می‌تواند این حلقه گمشده باشد. مدیران نمایشگاه تجربه خوبی دارند و پروژه‌های موفق را می‌بینند. قطعا برگزاری خود نمایشگاه خواسته آنهاست اما شرایط دولتی حاکم بر نمایشگاه خیلی دست و بال آنها را باز نمی‌گذارد. تعداد نیروی کمی دارند و قطعا مشکلات خود را دارند. همین که نمایشگاه‌ها با این تعداد نیروی کم برگزار می‌شود، نکته مثبتی است. به نظر من کارنامه در بخش اداره نمایشگاه قابل قبول است. از ما خواستند در کنار بچه‌های آنها غرفه برتر انتخاب کنیم و مفهوم این جمله این است که انجمن صنف غرفه‌سازی را در کنار خود می‌بینند و می‌خواهند در کنارشان حضور داشته باشیم. اینکه ما در بخش خصوصی چقدر در کنار نمایشگاه کار کنیم، می‌تواند به نمایشگاه کمک کند و آنها هم در سطح مدیران بالادست و میانی این بینش را دارند، یعنی هم دوست دارند و هم تعامل می‌کنند و هم راهکار می‌خواهند. ساختار همه بخش‌های صنعت ما بخشی است که در انجام امور باید درست کنیم. چه در بخش مجوزها، قوانین و پیش‌فرض‌ها، در همه این آیتم‌ها برای اینکه یک مجموعه موفق داشته باشیم، باید ساختارها را درست کنیم. برای اینکه چشم‌انداز برای جوانان ایجاد کنیم، باید استاندارد کار درست کنیم. نمایشگاه هم پشت ماست. گاهی پیش آمده گفتند که یک نفر از انجمن برای انتخاب غرفه برتر به همراه بچه‌های فنی نمایشگاه بیاید اما قانون خاص و همیشگی برای این موضوع وجود ندارد. این می‌تواند از کارهای انجمن باشد و نمایشگاه هم استقبال می‌کند. ما باید کار کنیم و از حداکثر توانمندی‌های این صنف استفاده کنیم. این کار تنها هیات مدیره نیست. ما الان در حال تشکیل اتاق فکر هستیم. لایه بعدی تمام اعضا هستند. باید پروژه تعریف کنیم و اعضای داوطلب آن را انجام دهند تا خیلی زود به استانداردهای اولیه برسیم. به هر حال باید کار و تلاش کرد.