به گزارش پایگاه خبری«عصر نمایشگاه » به نقل از ایسنا، 30 اثر ایرانی و 30 اثر خارجی از گنجینه موزه‌ی هنرهای معاصر انتخاب شدند تا در نمایشگاهی در برلین آلمان به‌نمایش درآیند، اما این تصمیم با اعتراض‌هایی از سوی هنرمندان روبه‌رو شد. نگرانی هنرمندان حتی با ضمانت سرپرست وقت موزه هنرهای معاصر تهران نیز رفع نشد. حتی در نمایش 446 شیء تاریخی موزه‌ی ملی ایران که برای سه‌ماه در تالار و موزه هنر آلمان با عنوان نمایشگاه «ایران، فرهنگ کهن بین آب و بیابان» ارائه شده است، به این موضوع اشاره شد.

در میان اظهارات برخی مسئولان فرهنگی آلمان درباره‌ی برگزاری نمایشگاه آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر در برلین، گونتر ویناندز - معاون وزیر فرهنگ و رسانه جمهوری فدرال آلمان توضیح‌هایی داد.

خوب بود کارها طور دیگری شروع می‌شد

معاون وزیر فرهنگ و رسانه آلمان در حاشیه بازدید از نمایشگاه «ایران؛ فرهنگ کهن، بین آب و بیابان» در شهر بُن آلمان،گفت: ما در این زمینه طرف معامله با ایران نبودیم، بلکه وزارت خارجه آلمان بیشتر در این زمینه با ایران در ارتباط بود. بنابراین تمایلی ندارم در این‌باره چیزی بگویم. البته من اعتقاد دارم، خوب می‌شد که از ابتدا به‌گونه‌ای دیگر شروع می‌کردیم، در واقع اعتقاد دارم نمایشگاهی که قرار بود در برلین برگزار شود، یک چیز بسیار جالب و غیرمترقبه می‌توانست باشد، اگر به‌گونه‌ای دیگر شروع می‌شد.

گونتر ویناندز با اشاره به مدت زمان مربوط به آماده‌سازی نمایشگاه «ایران؛ فرهنگ کهن، بین آب و بیابان» اظهار کرد: اگر بسیاری از چیزها پیش از این‌که قراردادها امضا شوند، توضیح داده می‌شدند، این مشکلات وجود نداشت؛ اما وزیر امور خارجه قبلی آلمان می‌خواست در فاصله زمانی کوتاهی، یک موفقیت داشته باشد. همچنین ما خوشحال خواهیم بود اگر در یک راه طبیعی و عادی، به‌زودی نمایشگاه بعدی در آلمان برگزار شود.

او تاکید کرد: کاری (نمایش آثار موزه ملی ایران در شهر بُن) که ما انجام می‌دهیم، با آنچه قرار بود در برلین رخ دهد، دو چیز بسیار متفاوت بودند. قرار بود در برلین آثاری که بخش بزرگی از آن‌ها خریده شده بودند، نمایش داده شوند.

وی مهم‌ترین هدف در برگزاری این نوع نمایشگاه‌ها را راضی نگه داشتن بازدیدکنندگان آلمانی از نمایشگاه دانست و اضافه کرد: هدف آن‌ها، فرهنگ و جذابیتِ فرهنگ شماست.

او نمایشگاه برلین را بیشتر مربوط به عکس‌هایی دانست که به فرهنگ ایرانی ارتباط چندانی نداشتند و گفت: نمایشگاه «ایران، فرهنگ کهن بین آب و بیابان»، فرهنگ شما را به نمایش می‌گذارد. اگر قرار است نمایشگاهی برگزار شود، بهتر است نمایشگاه شامل آثار هنرمندان ایرانی باشد نه نمایشگاه آثار هنرمندان کشورهای دیگر که از طریق ایران نمایش داده می‌شوند، آن‌ هم در حالی که ربطی به ایران ندارند.

در این گفت‌وگو که محمدحسن طالبیان - معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران - نیز در آن حضور داشت، طالبیان درباره‌ی اتفاق‌های رخ‌داده برای نمایشگاه موزه هنرهای معاصر، توضیحاتی را به معاون وزیر فرهنگ و رسانه آلمان داد.

طالبیان همچنین گفت: نمایشگاه برلین متعلق به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران بود و حوزه‌ی اختیارات ما در محدوده نمایشگاه‌های سازمان میراث فرهنگی است.

او همچنین در پاسخ به پرسش معاون وزیر فرهنگ و رسانه آلمان درباره‌ی تقسیم‌بندی آثار به‌نمایش درآمده در وزارت‌خانه‌ها، به تقسیم‌بندی بخش‌های مختلف سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اشاره و اظهار کرد: آثار تاریخی به نمایش درآمده در نمایشگاه «ایران؛ فرهنگ کهن، بین آب و بیابان» متعلق به این سازمان با سه بخش مجزا و زیر نظر معاونت رئیس‌جمهور است، اما آثاری که قرار بود در برلین به‌نمایش درآیند، متعلق به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و موزه‌ی هنرهای معاصر بودند.

طالبیان تاکید کرد: مسئولان برگزاری آن نمایشگاه نیز تمام تلاش خود را می‌کنند که آن را برگزار کنند و حتی تمایل دارند تحت نام هنرمندان این حوزه، آن نمایشگاه برگزار شود، بنابراین به یک زمان نیاز دارند.

معاون وزیر فرهنگ و رسانه جمهوری فدرال‌ آلمان نیز در پاسخ به این سخنان طالبیان، گفت: ما در قدم بعدی «انن سوزانن» - مسئول نمایشگاه «ایران؛ فرهنگ کهن، آب و بیابان» - را برای برگزاری نمایشگاه میراث در اختیار شما می‌گذاریم.

زمانی که ایران فرهنگ داشت، اینجا بیابان بود

ویناندز در ادامه تاکید کرد: ما درباره یک فرهنگ هفت‌هزار ساله صحبت می‌کنیم، زمانی که در ایران، فرهنگ وجود داشت، اینجا (اشاره به شهر بُن) جایی شبیه جنگلی مسطح بود که مردم در آن تردد داشتند. این بسیار خوب است که فرهنگ بالای موجود در این نمایشگاه، به آلمانی‌ها نشان داده شود. فرهنگ آلمان در مقابل،‌ فرهنگ ایران در گذشته جوان‌تر است.

معاون وزیر فرهنگ و رسانه جمهوری فدرال آلمان افزود: این جذابیت دارد که آدم بگوید قدمت حکومت در کشورش چه اندازه است؟ معتقدم این بالاترین حسی بود که از این نمایشگاه می‌شد به‌دست آورد.

آلمانی‌ها برای حل موانع نمایشگاه برلین تلاش کردند

سعید حریری - رایزن فرهنگی ایران در آلمان - نیز در این زمینه به ایسنا گفت: برای برگزاری نمایشگاه برلین از سوی ایران، اعتراضی به ما نشد، اما طرف آلمانی تمام تلاش خود را می‌کند تا بتواند موانع را برطرف و آثار موزه هنرهای معاصر را در برلین به‌نمایش بگذارد که امیدواریم این اتفاق نیز در آینده رخ دهد.

او درباره‌ی ضمانت اجرایی برگزاری این نمایشگاه و برطرف کردن مواردی که از دید هنرمندان مانع خارج کردن آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر از ایران است نیز اظهار کرد: ضمانت اجرایی، یک فرآیند مشخص و معین دارد، این نیست که برای برگزاری هر اتفاق هنری که در یک کشور خارجی بخواهد رخ دهد، ما مجبور خواهیم بود یکسری کارهای خاص را انجام دهیم.

وی ادامه داد: آنچه دنبال می‌شود، پس از امضای هر نوع تفاهم‌نامه است که سعی می‌کنند چارچوب‌های حقوقی لازم و تضمین‌های مورد نیاز را بررسی و روی آن‌ها متمرکز شوند، اتفاقی که برای دیگر موضوعات و نمایشگاه‌ها در سراسر دنیا نیز به همین روال است. این نیست که ما از این موضوع  مستثنی باشیم.

او تاکید کرد: به هر جهت هر گاه قرار است کار دشواری انجام شود، یکسری مخالف و موافق نیز در زمینه اظهار نظر می‌کنند.

به گزارش ایسنا، با روی کار آمدن سیدرضا صالحی امیری به‌عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، این کشمکش پایان نیافت و ارسال آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر به دو کشور ایتالیا و آلمان متوقف شد و وزیر جدید ارشاد در جمع خبرنگاران اعلام کرد که موضوع ارسال آثار گنجینه به اروپا فعلا متوقف شده است. همچنین علی مرادخانی - معاون هنری وزارت ارشاد - گفت که موضوع این تابلوها به‌دلیل مهم بودن، امری است که باید در دولت درباره‌ی آن‌ها تصمیم گرفته شود، یعنی مستندات و موارد به دولت ارسال می‌شود و ان‌شاءالله تصمیم اعلام خواهد شد.

از سوی دیگر، وزیر امور خارجه جمهوری فدرال آلمان به محمدجواد ظریف - وزیر امور خارجه ایران - نامه‌ای‌ نوشت و در آن بازگشت سالم آثار را ضمانت کرد؛ اما این پروژه همچنان متوقف بود. مجید ملانوروزی - سرپرست دفتر هنرهای تجسمی وزارت ارشاد - نیز در آخرین اظهارات خود گفته است که نمایش آثار در اروپا به سال 1396 موکول شده است.