به گزارش پایگاه خبری «عصر نمایشگاه»، بسیاری از کشورها پیشرفت خود در تجارت و اقتصاد را مدیون صنعت نمایشگاهی هستند و بسیاری دیگر با بهره‌گیری هدفمند و آگاهانه از این صنعت به سلامت از چالش‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود عبور کردند. مشکلات بیکاری، بالا بودن نرخ تورم، پایین بودن تولید ناخالص داخلی، کمرنگ بودن روابط سیاسی با دیگر کشورها، رکود اقتصادی و فقر فرهنگی در بسیاری از جوامع با ابزار نمایشگاه مرتفع شده است. کشورهایی که تا چند سال قبل در سطح دنیا گمنام بودند و کمتر کسی از توانمندی‌ها و قابلیت‌های آن اطلاع داشت، در مدت چند سال به برکت استفاده تخصصی از صنعت نمایشگاهی به پایگاه مهم تجارت و داد و ستد بین‌المللی تبدیل شدند. صنعت نمایشگاهی به مکانی برای معرفی بهترین‌ها، به‌روزترین‌ها، جدیدترین‌ها و برترین‌های دنیا تبدیل شده و فاصله بین تولید و مصرف، صادرکننده و واردکننده، ایده و صنعت را به حداقل زمان ممکن تقلیل داده است. در یک مکان و زمان خاص و معین پیشتازان صنایع و صاحب‌نظران، فکر و ایده خود را در قالب تولیدات به دنیا معرفی می‌کنند.
بسیاری از شرکت‌های مهم و مطرح دنیا محصولات خود را برای نخستین‌بار در نمایشگاه‌ها رونمایی می‌کنند و دنیا در یک زمان می‌تواند روند «بودن تا شدن» را قضاوت کند. صنعت نمایشگاهی بدون‌شک موتور محرک اقتصاد کشورهای حال حاضر دنیاست و با مرور شاخص‌های صنعتی و اقتصادی به این نکته پی می‌بریم که صنعت نمایشگاهی در قدرت‌های اقتصادی برتر جهان مانند آمریکا، چین، آلمان و هند جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده است و استفاده هوشمندانه از قدرت نرم نمایشگاه باعث شده ‌که کشوری مانند چین تقریبا در تمام بازارهای مصرف دنیا رخنه کرده و جای پای خود را مستحکم کند.  صنعت طویل، عریض و عمیق نمایشگاهی صرف‌نظر از تاثیرات اقتصادی در زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی نیز بسیار تاثیرگذار بوده و خواهد بود. حضور در نمایشگاه احساس  نیاز را در ابعاد مختلف مشخص و به همان نسبت در راستای رفع نیاز، شرایط و بسترهای لازم را فراهم می‌کند. اگر کشور یا جامعه‌ای در توسعه شرایط اقتصادی و بهبود وضعیت موجود خود نیازمند رشد و ارتقاست، در جهت گسترش تعاملات سیاسی و رفع موانع موجود در برقراری عدالت اجتماعی نیز باید نسبت به تقویت نقاط قوت و شناسایی نقاط ضعف بکوشد و قطعا یکی از بهترین جایگاه‌ها در راستای نیل به این اهداف، نمایشگاه‌ها به ویژه نمایشگاه‌های بین‌المللی است. اگر بدانیم که عامل پیشرفت یا عقبگرد جوامع کنونی، در شناخت صحیح یا نادرست نیازهاست و اگر به این نکته پی ببریم که  ثبات  در ارتباط، در سیاست، در تولید و صادرات، در تجارت و بازرگانی، در گفتمان‌های داخلی و خارجی همگی مستلزم شناخت نیازهاست، قطعا به اهمیت صنعت نمایشگاهی در کمک به این شناخت و رفع نیازهای شناسایی شده بیش از پیش آگاه خواهیم شد. صنعت نمایشگاهی در محدود و مفید‌کردن ارتباطات به یک زمان و مکان خاص و مشخص به خوبی می‌تواند تبادل نقطه‌نظرات بین جوامع مختلف را هدفمند کند و موقعیتی را فراهم آورد که نه‌تنها یک مشارکت‌کننده به عنوان نماینده یک کشور به نیازهای خود بهتر مطلع شود بلکه در قیاس صورت‌گرفته، به نمایندگان دیگر کشورها نیز کمک خواهد شد تا خود را بهتر از گذشته بشناسند. اگر در حال حاضر بهانه‌های مختلف مانند تفاوت در فرهنگ، تفاوت در نگرش‌های سیاسی، ضعف اقتصاد، اختلافات مذهبی و آرمانی، هدف از بقا در دنیا و همچنین تفاوت در نژاد و رنگ و سلایق طایفه‌ای باعث ایجاد بحران و تنش در بسیاری از کشورها شده و گفتمان میان تمدن‌ها را به حاشیه برده است، دلیلی جز عدم شناخت واقعی و حقیقی نیاز و یا شناخت نادرست از نیاز ندارد و هیچ صنعت و رویدادی مانند نمایشگاه نمی‌تواند فرصتی را فراهم کند تا طی چند روز یا چند ماه به تمامی نیازها پاسخ داده شود و رفع موانع موجود در تعاملات بین‌المللی در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را در پی داشته باشد. اگر چه رویدادی مانند بازی‌های المپیک هر 4 سال یک‌بار در دنیا میزبان کشورهای مختلف است یا بازی‌های جام جهانی فوتبال هر 4 سال یک‌بار به مدت یک ماه توجه دنیا را به سمت گزینه‌ای خاص جلب می‌کند ولی این رویدادها در مسیر ترویج و توسعه ویژگی‌های اخلاقی و جسمانی ورزشکاران حرکت می‌کنند و مکررا نیز تاکید می‌شود که نباید مباحث سیاسی و اختلافات مرتبط با گفتمان‌های سیاسی وارد این رویدادها شود، ولی نمایشگاه‌های مختلف بین‌المللی و اکسپوهای جهانی شرایط و موقعیتی را فراهم می‌کنند که در آن واحد جنبه‌های مختلف جوامع دنیا تحت پوشش و تاثیر قرار می‌گیرند و طی چند روز برپایی نمایشگاه، هم به نیازهای اقتصادی توجه می‌شود و هم تاثیرات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی با هم بودن در زیر یک سقف را منعکس می‌کند. در نمایشگاه‌ها، فقط می‌توان دید که روسای جمهور و شخصیت‌های سیاسی  تراز اول کشورها در کنار بخش خصوصی قرار می‌گیرند و علاوه بر مذاکره در راستای بهبود وضعیت اقتصادی با گفت‌وگوهای سیاسی خود در رفع اختلاف نظرهای سیاسی خود قدم بر‌می‌دارند.
تنها در حاشیه نمایشگاه‌ها این اتفاق رخ می‌دهد که گفت‌وگوی تمدن‌ها به چالش کشیده می‌شود و ابعاد مختلف آن مورد توجه قرار می‌گیرد. با استفاده از صنعت موثر و مهم نمایشگاه می‌توان گفت‌وگوی تمدن‌ها را از بن‌بست خارج کرد و به همه نشان داد که اگر تمدن‌ها و همگرایی انسان‌ها و جوامع، فارغ از رنگ، نژاد، آیین و سرزمین در کانون توجهات قرار گیرد قطعا به این واقعیت مهم و کمرنگ دنیای امروز دست خواهیم یافت که توسعه اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در  حاشیه امنیت ایجاد خواهد شد و صنعت نمایشگاهی با مهیا کردن بسترهای لازم برای صلح، جهانی شدن، تفاهم و همزیستی مسالمت‌آمیز نقش موثری در ایجاد امنیت داخلی و بین‌المللی ایفا می‌کند. وقتی طبق آمار منتشر شده، انجمن جهانی صنعت نمایشگاهی ufi به عنوان متولی اصلی فعالان نمایشگاهی در دنیا دارای 709 عضو در 83 کشور است و با برگزاری بیش از 30 هزار رویداد نمایشگاهی در سال موقعیتی را ایجاد  می‌کند که بیش از 260 میلیون نفر از نمایشگاه‌ها بازدید کنند، یعنی اینکه صنعت نمایشگاهی تا چه اندازه در مبادله اندیشه و تجربه میان فرهنگ‌ها و تمدن‌ها تاثیرگذار است، به بحث و گفت‌وگو و شناخت بهتر یکدیگر و توسعه  صلح جهانی یاری می‌رساند و با تغییر نگاه به خود و کمک به شناخت واقعیت‌ها موجب می‌شود که اوضاع اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بهبود یابد. انجمن جهانی صنعت نمایشگاهی خواسته یا ناخواسته علاوه بر ارتقای جایگاه اقتصادی جوامع و ملل مختلف، به تعمیق گفت‌وگوها و دقت و تفکر در آن و یافتن راه‌حل‌های علمی برای مشکلات بسیار جدی جهان کمک شایانی می‌کند. ‌صنعت نمایشگاهی می‌تواند در محیطی تخصصی ترس را از بین ببرد و به دنبال آن، احتیاج و نیاز و تلاش برای رفع آن به کار بیفتد و با گسترش دموکراسی اقتصادی و سیاسی به جامعه مدنی جهانی کمک کند.

سعید قربانی: کارشناس نمایشگاه