اکسپوهای آینده

عصر نمایشگاه- امروز در آغاز هزاره سوم میلادی تعامل نه یک نیاز بلکه ضرورتی بدیهی محسوب میشود. دهکده جهانی نه تنها آرمان، بلکه هدفی است که نیازمند کالبد حقیقی و مجسم است. از این رو ایده ایجاد یک فضای تجمع و تعامل با ویژگی های لازم از اواخر سده هجده میلادی جامه عمل به خود گرفت و کاربری آن با توجه به موضوع «ارائه دستاوردها و دستیابی به راه حلهای مناسب در برابر چالش های مشترک بشری» به عنوان نمایشگاه های جهانی تعریف شد.

اکسپوهای آینده
نسخه قابل چاپ
چهارشنبه ۰۹ فروردين ۱۳۹۶ - ۱۵:۳۶:۰۰

    به گزارش پایگاه خبری «عصرنمایشگاه»، این مجموعه باید بستر حضور قیاسگرا و مستقل ملل باشد تا مرزهای تفاوت در جوانب ِمختلفِ ارائه حفظ شود. در نتیجه هر یک از شرکتکنندگان مکان و کالبدی محدود و مختص به خود تحت عنوان غرفه دارند و دستاوردهای تاریخی، فرهنگی، اقتصادی، تکنولوژیکی و رویکردها و نگرشهای خود را در قالب آن کالبد معرفی و روایت میکنند. این بسته نمایشی، تمامی تلاش ملتها در جهت ارائه  چگونگی زیست خود با توجه به موضوع و زمینه مطرح شده را بیان میکند و در معرض تعاملات سازنده قرار میدهد تا نتیجه جمعی مطلوب که همان همکاریهای برد-برد و هدف نهایی نمایشگاه های جهانی است، حاصل شود. در نگاهی گذرا به اکسپوهای جهانی میتوان برگزاری این رویداد را به پنج دوره با رویکردهای متفاوت تقسیم کرد:

    1.«جهان در حال حرکت» در نمایشگاه های سالهای 1900-1851 که میتوان دوران رشد بیسابقه علم و تکنولوژی، انقلاب صنعتی، شکوفایی اقتصاد و تجارت در اروپای امپریالیستی، نمایش دستاوردهای قدرتهای نوظهور و تا حدودی تمرکز بر محصول و رقابت و سلطه جویی دانست.

    2.حرکت «از بحران به چشم اندازهای آینده» در سالهای 1939-1900 که جهان درگیر جنگ جهانی اول و اتفاقات تلخ و دلسردکننده اجتماعی-سیاسی بود و نمایشگاه ها پناهی برای پنهانکردن نگرانیها و تهدیدها بودند.

    3. «زمان صلح و آگاهی» در سالهای 1970-1958 که انسان خسته از جنگ جهانی دوم احساس نیاز به نوسازی معنوی میکند و تمایل برای صلح و پیشرفت در ایجاد سازمان ملل متحد آشکار و در روح و روان نمایشگاه های جهانی منعکس میشود؛ دوران ولع انسان مدرن به مصرف منابع در کنار پیشرفتهای بینظیر علمی و اقتصادی.

    4. «عصر نوآوری و تکنولوژی» در سالهای 1998-1974 که مصادف است با بحران نفتی دهه هفتاد و انسان را مجبور به بازنگری در مقولات مصرف، محیط زیست و انرژی میکند در حالی که سازمان ملل نقش اصلی را در روابط بینالملل بازی میکند. همزمان فنآوریهای جدید به سرعت در حال توسعه است. ظهور ریزپردازنده ها، کامپیوتر، اینترنت، ارتباطات، حمل و نقل، تغییرات چشمگیری در زندگی روزمره ایجاد کرده است. روند جهانی شدن انسان را احاطه کرده و نمایشگاه های جهانی بازتاب این تغییرات و گرایشهای جدید است.

    5.امروز شاهد شعارهایی هستیم با مضمون «فردا باید فوقالعاده باشد» در سالهای 2015-2000 که هزاره جدید را با ارزشهای جدیدی به نمایش میگذارد. با اینکه 11 سپتامبر و مشکلاتی مانند تروریسم، گسترش سلاحهای کشتار جمعی و... حس آسیبپذیری و ناامنی را در سرتاسر جهان به ارمغان آورد اما نمایشگاه جهانی همچنان به عنوان بستر مناسب گفتوگوی ملل و یک شیوه صحیح تعامل برای دستیابی به ارتباطات موثر و اتخاذ عملکرد مناسب در برابر تمام دغدغه های بشری از جمله تغییرات آب و هوایی، جریان مهاجرت و امنیت انرژی جایگاه خاص خود را حفظ کرد.

    حرکت به سوی تعادل میان فنآوری و توسعه پایدار و محیط زیست، رشد عادلانه و مرزهای فنآوری چالشهایی است که در موضوعات نمایشگاه های دهه اخیر منعکس شده است که از  «نوع بشر، طبیعت و فناوری» شعار نمایشگاه سال 2000 در هانوفر، «حکمت طبیعت» شعار نمایشگاه سال 2005 در آیچی، «آب و توسعه پایدار» شعار نمایشگاه سال 2008 در ساراگوسا، «شهر بهتر-زندگی بهتر» شعار نمایشگاه سال 2010 در شانگهای و «تغذیه زمین، انرژی برای زندگی» شعار نمایشگاه سال 2015 میلان نیز به خوبی قابل استنباط است.

    طبیعتا اولویت در این نمایشگاه ها با همکاری، تعامل و انتقال دانش بین شرکتکنندگان بوده است زیرا نمایشگاه هانوفر به توسعه همکاریها در پروژه های سراسر جهان کمک کرد و در نمایشگاه شانگهای- در عرصه ارائه بهترین شیوه های برنامهریزی شهری- نمایندگان از شهرهای سراسر جهان تجربه های خود را در بهبود کیفیت زندگی شهری به اشتراک گذاشتند و دستاوردهای این نمایشگاه برای شهر میزبان و دیگر شهرهای شرکتکننده بر کسی پوشیده نیست.
    در جریان بازدید رئیس جمهوری قزاقستان، نورسلطان نظربایف از اکسپوی 2008 ساراگوسا که نمایشگاهی از شگفتیهای مرتبط با آب بود، نیاز به برگزاری رویداد مشابه در شهر آستانه قزاقستان ذکر شد و در اکسپوی 2010 شانگهای با شعار «شهر بهتر-زندگی بهتر»، شهر آستانه جایزه «جوانترین پایتخت با سریعترین رشد» در جهان را گرفت که این مهم باعث شد ایده برگزاری اکسپو در این شهر قوت بگیرد. هرچند در جریان برگزاری اکسپو 2012 یوسو در کره جنوبی با موضوع «ساحل و اقیانوس زندگی» این موضوع قطعی نشده بود.

    آستانه 2017

    پس از انقلاب اکتبر و تشکیل اتحاد جماهیر شوروی، قزاقستان با عنوان جمهوری سوسیالیستی قزاقستان به یکی از جمهوریهای آن تبدیل شد و با فروپاشی شوروی، قزاقستان در تاریخ 16 دسامبر 1991 اعلام استقلال کرد؛ کشوری در آسیای میانه در محل اتصال اروپا و آسیا که رئیس جمهور در راس امور اجرایی کشور و حکومت سکولار و دموکراتیک قرار دارد و جمعیت 16 میلیون و 600 هزار نفری آن را جزو کمتراکمترین کشورهای جهان قرار داده است با مساحتی به اندازه قاره اروپا اما جمعیتی برابر با  جمعیت کشور هلند.

    پایتخت این کشور در سال 1998 از آلماتی در جنوب به آستانه در شمال - شهری بسیار سرد و بادخیز - منتقل شد. پایتخت جوان به لحاظ موقعیت جغرافیایی و در دسترس بودن حمل و نقل و ارتباطات گزینه مناسبی برای توسعه بود و به نماد آفرینش و خلاقیت و پیشرفت تبدیل شد. این شهر با جذب جمعیت متخصص و جوان از همه نقاط قزاقستان و تکاپویی که در جریان ساخت پروژه ها توسط شرکتهای داخلی و بینالمللی وجود داشت بسیار سریع رشد کرد و با کسب جایزه «شهر صلح» از سازمان یونسکو در سال 1999 و برگزیده شدن به عنوان «جوانترین پایتخت با سریعترین رشد» در اکسپوی شانگهای توانست امتیاز میزبانی نمایشگاه جهانی 2017 را با موضوع «انرژی آینده» به دست آورد.

    شهر آستانه توسط کیشو کوروکاوا معمار مشهور ژاپنی که طرحهایی همچون موزه ونگوگ در آمستردام، فرودگاه بینالمللی کوالالامپور و موزه قومشناسی ملی در اوزاکا را در کارنامه خود دارد، با هدف ترکیب طرحهای مدرن و آوانگارد با عطر شرقی طراحی شده است و از لحاظ زیبایی و ارتفاع با شهرهایی همچون توکیو و دوبی برابری میکند و به خوبی منعکسکننده نقش پایتخت به عنوان یک مرکز اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است.

    در آستانه جوان - شهری که شهردارش معتقد است نواخت شهر را انرژی جوانان روشن نگه میدارد- نمایندگان از همه نژادها و ادیان بزرگ در آن زندگی و همکاری میکنند و میزبان شایستهای به عنوان مرکز علمی- فرهنگی برای آکادمی ملی علوم، دانشگاه ها، کتابخانه ملی، موزه ملی، گالری هنر مدرن هست و خواهد بود. میدان اصلی شهر با ساختمانهای مجلس سنا، ساختمان مجلس، مقر ریاست جمهوری و دیگر ساختمانهای دولتی و مجتمع های مسکونی و عمومی احاطه شده است. آستانه کلکسیونی از کاخ، برج، سالن کنسرت و اپرا، سالن نمایش، کافه، سینما و مراکز تجاری-مسکونی است که توسط معماران برجستهای همچون نرمن فاستر، نیکولاتی و... طراحی شده است.

    موضوع نمایشگاه 2017: «انرژیهای آینده»

    سال 2012 به پیشنهاد سازمان ملل، سال «انرژی پایدار» نام گرفت و با توجه به نقش محوری انرژی در مباحث محیط زیست و بهخصوص نیاز فشرده شهرهای بزرگ به انرژی و پیامدهای مصرف سوختهای فسیلی یا عواقب هولناک استفاده از سوختهای اتمی که اخیرا تجربه شده است، جای آن دارد که به بحث انرژی پایدار در شهرها توجه ویژهای شود.

    زمان آن رسیده که قزاقستان نیز پس از سالهای طولانی که بخشی از امپراطوری روسیه و اتحاد جماهیر شوروی بوده است با برگزاری نمایشگاه جهانی 2017 تغییر چشمگیری در معادلات سیاسی- اقتصادی منطقهای و جهانی که همواره بر بازارهای انرژی موثر بوده است، ایجاد کند. در دو دهه اخیر این تغییرات از تجارت منطقهای به سمت تجارت جهانی تدریجی بوده است اما اکسپو 2017 قطعا نقطه عطف و گام بلندی در جهت پیشرفتهای قزاقستان خواهد بود.

    همانطور که جهان در مسیر توسعه خود نیاز به یک مسیر سبز با نگاه ها و رویکرد و عملکردهای جدید در تولید، انتقال و مصرف انرژی دارد اکسپوی آستانه ویترینی از آخرین تحولات جهانی در بخش انرژی خواهد بود و چشم مدیریت جهانی بیشتر و پیشتر از هر موضوعی به راهحلهای جدید و انرژیهای جایگزینی که در این عرصه معرفی میشوند، دوخته شده است.

    اختصاص یک نمایشگاه جهانی به موضوع انرژیهای آینده مستلزم فکر کردن درباره موضوعی است که برای موجودیت ما اساسی، برای امنیت ما بحرانی و برای کیفیت زندگی ما یک ارتقادهنده است. انرژی یک چالش اساسی است چون منبع به حرکت در آوردن ماشینهای ما، گرم کردن خانه های ما و روشن کردن شهرهای ماست و این یعنی عدم اطمینان و به صدا در آمدن زنگ خطر، زیرا این روند کاهش منابع انرژیهای تجدیدناپذیر شدت گرفته و تاثیرات جدی این مصرف بر سیاره ما، سلامتی ما و امنیت ما قابلیت حیات را تهدید میکند.

    چشمانداز انرژیهای آینده وابسته به برجسته کردن راه حلها و راه های حصول اطمینان از مدیریت انرژی پایدار است و این مسیر هدفگذاری میشود در :
    •مبارزه با تغییرات آب و هوایی و کاهش انتشار دیاکسید کربن.
    •ترویج انرژیهای جایگزین- انرژیهای تجدیدپذیر به طور خاص - و پیشبرد برنامه های بهره وری انرژی.
    •حصول اطمینان از امنیت انرژی.
    •مدیریت تولید، ذخیرهسازی و مصرف انرژی.
    •تضمین دسترسی جهانی به انرژی پایدار.

    بر شرکت کنندگان و بازدیدکنندگان پوشیده نیست که دوام نوع بشر در گرو بقای سیاره و دستیابی به توسعه پایدار و حفظ منابع و ذخایر انرژی برای نسلهای آینده است. بنابراین انتقال دانش و به اشتراک گذاشتن دیدگاه ها برای بهبود بخشیدن به مدیریت و مصرف انرژی و حرکت به سمت جوامعی متشکل از مصرفکنندگان کارآمد و مسئول یکی از چشماندازهای برگزاری این رویداد بینالمللی است.

    طرح جامع

    آدریان اسمیت و گوردون گیل که در حال حاضر در ساخت و ساز بلندترین آسمانخراشهای جهان مشغول به کار هستند، در رقابتی سخت با معماران برجسته جهان همچون زاها حدید، استودیوی یو ان، استودیو اسنوهتا و... انتخاب شدند تا در سایتی به مساحت 173 هکتار در پایتخت جدید قزاقستان طرح جامع نمایشگاه بینالمللی 2017 آستانه را طراحی کنند که شامل 25 هکتار مرکزی برای نمایشگاه و در کنار آن مناطق مسکونی، مدارس، امکانات بهداشتی، پارک و مراکز خرید است.

    غرفه کروی قزاقستان در مرکز این سایت با ساختمانهای بینالملل، ساختمان انرژی- مختص به شعار اکسپو- و غرفه های شرکتکنندگان احاطه میشود و پس از پایان دوره برگزاری تمام ساختمانها قابلیت برچیده شدن و یا پذیرش یک کاربری جدید را خواهند داشت؛ یعنی تخریبی اتفاق نخواهد افتاد. لازم به ذکر است که تمام انرژی مصرفی توسط بازدیدکنندگان و نمایشگاه توسط پانل خورشیدی و توربینهای بادی تامین میشود.

    نورسلطان نظربایف رئیس جمهور فعلی قزاقستان معتقد است عصر جدید بر انرژیهای تجدیدپذیر متمرکز خواهد بود و امیدوار است طرح برنده گروه AS+GG  گام مهم اولیه به سمت قزاقستان پایدار در چشماندازش باشد.

    فاز اول طراحی این گروه، برجسته و نمایان کردن ساختمانهای فراوانی است که به لحاظ پایداری خودمتکی خواهند بود و کاربریهای متنوعی از جمله غرفه ها، مغازه های خردهفروشی، فضای اجراهای هنری، هتل، فضای مسکونی و ادارات رفاهی خواهند داشت که همگی درون یک «شبکه هوشمند» اجازه خواهند داشت تبدیل به یک «مولد قدرت» شوند. در طراحی این شبکه هوشمند انرژیهای تجدیدپذیر با فنآوریهای نوین تولید و ذخیره میشوند.

    غرفه قزاقستان قطعا از شگفتیهای نمایشگاه خواهد بود زیرا بازدیدکنندگان با «پوسته قابل تغییر»ی مواجه میشوند که اتلاف حرارتی را کاهش میدهد و یک تابش خیرهکننده درونی خواهد داشت. این در حالی است که سیستم یکپارچه میزبان -شامل سلولهای فتو ولتاییک - بازده انرژی ساختمان را افزایش نیز داده است.

    تفاوت بارز این پروژه در دروغین نبودن آن است؛ ساختمانی که در نهایت زیبایی و جذابیت با بهرهگیری از شبکه هوشمند برای تولید انرژی خودکفا باشد و بازده انرژی را نیز افزایش دهد، حقیقتا جالب توجه خواهد بود. رابرت فارست - همکار گروه AS+GG  - میگوید: جنبه های پایداری این پروژه پس از پایان اکسپو ادامه خواهد داشت و این طراحی کاتالیزوری بر تحقیقات علمی و پیشبرد توسعه خواهد بود که صنایع جدید، مجموعه مهارتهای منحصربهفرد و فرصتهای شغلی جدید به وجود خواهد آورد.

    پس از پایان نمایشگاه، فاز نهایی طراحی سایت یا همان فاز «میراث نمایشگاه برای آستانه» اجرا خواهد شد که در آن ساختمان نمایشگاه به یک اداره و پارک تحقیقاتی در تلاش برای جذب شرکتهای بینالمللی و کارآفرینان تبدیل میشود. همچنین مناطق خدماتی به محله های یکپارچه با واحدهای همسایگی در سطح برترین استانداردهای طراحی شهری تبدیل میشوند. این فضاها شامل 700 بخش مسکونی و اداری، هتل، بازارهای محلی و امکانات شهری و آموزشی خواهد بود.

    دوبی 2020

    امارات متحده عربی برای میزبانی نمایشگاه جهانی 2020 در دوبی تحت عنوان «اتصال ذهنها، خلق آینده» در تلاش است. در سواحل خلیج فارسی که بیش از 2 هزار و 500 سال چهارراه جهان بوده است، از راه شاهی ایران به جاده ابریشم سلسله هان تا امارات متحده عربی آوانگارد امروزی. اتحادی از هفت شیخنشین کوچک که تولید ناخالص سرانه آن در حد ثروتمندترین کشورهای اروپای غربی است.
    حتی تصورش هم عجیب است که جاده شیخ زاید - شاهراه اصلی دوبی- 20سال پیش بیشتر شن و ماسهای بود و حال یکی از مهمترین مناظر شهری مدرن در جهان به شمار میآید. دوبی جزو معدود شهرهایی است که توانسته با تزریق سرمایه، مدیریت صحیح و پیشبرد برنامه ها تبدیل به یکی از بازیگران اصلی در صحنه اقتصاد، تجارت و گردشگری و در نهایت جذب سرمایه شود. امارات متحده عربی به خوبی میداند که تداوم این پیشرفتها در گرو جذب همکاری افراد از سراسر جهان خواهد بود و اینکه آنها در آینده چه رویکردی اتخاذ میکنند. تداوم این پیشرفتهای چشمگیر سرچشمه اشتیاق برای برگزاری نمایشگاه جهانی برای اولین بار در منطقه شد و دوبی توانست گوی سبقت را از اکاترینبرگ (روسیه)، ازمیر (ترکیه) و سائوپائولو (برزیل) برای  سال 2020 برباید.

    موضوع نمایشگاه 2020 : «اتصال ذهنها- خلق آینده»

    در جهان امروزین که ارتباطات در عالیترین سطح خود در جریان است، چشماندازهای جدید پیشرفت و توسعه بر اساس اهداف مشترک ترسیم میشوند و تعهد کلید اصلی رسیدن به این چشمانداز است. نمایشگاه دوبی بستر مناسبی برای شکلگیری گام اولیه در مشارکتهای جدید بر اساس این اهداف مشترک برای رشد و ماندگاری در آینده است.
    محمد بن راشد آل مکتوم، حاکم دوبی و نخستوزیر امارات متحده عربی، پس از اعلام میزبانی، در اطلاعیه ای وعده داد که جهان را در سال 2020 متحیر کند. او گفته است: «اکسپو 2020 در دوبی، به نقش قدیمی خاورمیانه به عنوان آمیزه فرهنگها و خلاقیت، زندگی تازهای میدهد».

    طرح جامع نمایشگاه دوبی

    نمایشگاه در سایتی به مساحت 438 هکتار در جنوب غربی دوبی، نزدیک به فرودگاه بینالمللی آل مکتوم و فرودگاه بینالمللی جدید و بندر جبل علی خواهد بود.
    ویژگی بارز طراحی، نحوه ارتباط سه محدوده بزرگ برپایی غرفه ها به یکدیگر است که توسط «سازهای پارچهای از جنس فتوولتاییک» - با توان تامین نیمی از انرژی لازم برای برپایی نمایشگاه - اتفاق میافتد. این سایه بانهای غولپیکر خورشیدی که پیاده راه های اصلی داخلی نمایشگاه را تشکیل میدهند از میدان مرکزی در سایت منشعب میشوند که برگرفته از بازارهای سنتی-عربی است و سوق نام دارد. خروجیها در انتهای هر سوق باریکتر خواهد بود که این خود ایدهای در جهت افزایش تعاملات بین بازدیدکنندگان است.
    سه غرفه موضوعی نمایشگاه نیز شامل غرفه استقبال، غرفه نوآوری و غرفه امارات متحده عربی - نماد «فرصت، پایداری و تحرک» - حول غرفه «الوصل» تمرکز مییابند. «الوصل» نام عربی-تاریخی دوبی به معنای «ارتباط یا پیوند» است. غرفه های بزرگتر، دورتر و غرفه های کوچکتر نزدیک به غرفه «الوصل» مکانیابی خواهند شد تا بازدیدکنندگان به بررسی از کل نمایشگاه تشویق شوند.
    پس از اتمام نمایشگاه سه غرفه اصلی در ترکیب با یکدیگر به موزه ملی تبدیل میشوند که بزرگداشتی بر دستاوردهای اکسپوی دوبی خواهد بود.

    نتیجه:

    نمایشهایی که ملل در بستر سناریوی کلی نمایشگاه های جهانی ارائه میکنند در معرض قیاس و قضاوت جهانیان قرار میگیرد و هدف نهایی از این اجراها، قابل تکرار و پیادهسازی بودنشان - جدا از مناسب سازیهای منطقهای- در سرتاسر جهان است. بنابراین حال که جهان با ورود به هزاره جدید ما را به شعارهای جدید میخواند و با ما سخن میگوید ما نیز برای سهیم بودن در فردای بهتر و پایدارتر سیارهمان باید خلاقانه به الگوهایی روی بیاوریم تا شرکت در این مجامع به تعاملات و همکاری های سازنده بی انجامد.

    ما برای حضور، چه در عرصه معماری غرفه ملی و چه در راستای شعارهای نمایشگاه های آستانه و دوبی باید از بازگو کردن دیالوگهای منفعلانه و تکراری که پس از پایان اکسپوها ماندگاری خود را از دست میدهند، بپرهیزیم. رویدادهایی که در آیندهای نزدیک مهمان منطقه ما میشوند، فرصت بسیار مناسبی برای دستیابی به چشماندازهای توسعه پایدار در تعامل با همسایگان و دیگر ملل خواهد بود.

    نویسنده: فرشته عطائی
    برچسب ها
    پورسعیدخلیلی
    پربازدیدترین های ۲ روز گذشته
      پربازدیدترین های هفته
        دکه مطبوعات
        • نمایشگاه پاییز ۱۴۰۲
        • نمایشگاه ۴۷
        • نمایشگاه ۴۶
        • شماره ۳۷
        • نمایشگاه
        • ماهنامه نمایشگاه
        • شماره ۳۱ ماهنامه
        • ماهنامه
        • ماهنامه
        آخرین بروزرسانی ۴ ماه پیش
        آرشیو
        آخرین اخبار

        دانلود با کیفیت